2011 YÜksek lisans tez özetleri

Danışman : Prof.Dr. Ayşe Zehra AROĞUZ

Anabilim Dalı : Kimya

Programı : Fiziksel Kimya

Mezuniyet Yılı : 2011

Tez Savunma Jürisi : Prof.Dr. Ayşe Zehra AROĞUZ

Prof.Dr. Ayben KİLİSLİOĞLU

Prof.Dr. Bahire Filiz ŞENKAL

Doç.Dr. Ayfer SARAÇ

Yard. Doç .Dr. Tuba ŞİŞMANOĞLU

Son yıllarda, nanoteknolojinin gelişmesiyle ilişkili olarak nanomalzemeler üzerinde yapılan çalışmalar önemli oranda artmıştır. Bilim insanları, değişik özellikler içeren ve ihtiyaca göre farklı alanlarda kullanılan nanomalzemeler yapmaktadırlar. Özellikle ortam sıcaklığına, ortam pH ‘ına, ortamın elektrik ve manyetik alanına gibi özelliklere duyarlı malzemeler üzerinde yoğun çalışmalar yapılmaktadır. Bu partiküller üretilerek çeşitli materyallerde kullanılmaktadır. Bu malzemeler yaygın olarak çekirdek kabuk yöntemi ile hazırlanmaktadır.

Bu çalışmada, Sol-jel yöntemi ile silika kaplı manyetik alana duyarlı demir nano partiküller başarılı bir şekilde hazırlanmıştır. Bu partiküller yüzey aktif malzemelerle modifiye edilerek organik maddelere karşı adsorpsiyon kapasitesi arttırılmıştır. Önce sentezlenen nanopartiküllerin 3-aminopropiltrimetoksi silan (AMPS) ile kimyasal modifikasyonu gerçekleştirilmiştir. Daha sonra AMPS/manyetik nano partiküller mureksit ile modifiye edilmiştir. Elde edilen ürünlerin yapısal analizleri FTIR spektroskopisi ile incelenmiştir.

Farklı kimyasal yapıda hazırlanan modifiye edilmiş manyetik nano partiküllerin adsorpsiyon kapasitesi incelenmek için metilen mavisi adsorpsiyonunda adsorbent olarak kullanılmıştır. Adsorpsiyon prosesinden elde edilen verilerle modifiye edilmiş manyetik nano partiküllerin adsorpsiyon kinetiği, adsorpsiyon izotermi, ve adsorpsiyon termodinamiği incelenmiştir ve modifiye edilmiş partiküllerin metilen mavisi adsorpsiyonu için iyi bir adsorban madde olduğu bulunmuştur.

Recently, the studies on the nanomaterials are significantly increasing related to the development of nanotechnology. Having different properties of nanomaterials used in different areas depending on the necessity have been prepared by the scientists. Particularly, intensive researches have been made on the sensitive materials as medium temperature sensitive, pH sensitive, electric and magnetic field sensitive. These particles have been produced and used in various materials. These materials have commonly been prepared by the fabrication of core shell process.

In the present work, the silicate coated magnetic field sensitive iron nanoparticles have successfully been prepared by using sol-gel method. These particles have been modified by coating surfactants to enhance their adsorptive tendency towards organic compounds. First, the synthesized nanoparticles have been chemically modified using aminopropyltrimethoxy silan (APMS). Then, APMS/magnetic nanoparticles have been modified with murexide. The structural analysis of the materials produced in this work has been performed by FTIR. Furthermore, SEM micrographs of the prepared materials were obtained by using SEM.

The adsorption capacity of the modified magnetic nanoparticles in different structures have been examined by using these materials as adsorbents for the adsorption of the methylene blue. The adsorption kinetic, adsorption isotherm and thermodynamic of the modified magnetic nanoparticles have been investigated using the data obtained from the adsorption process and it was found that modified particles have good adsorption capacity for the methylene blue.

Danışman : Prof. Dr. Cemil İBİŞ

Anabilim Dalı : Kimya

Programı : Organik Kimya

Mezuniyet Yılı : 2011

Tez Savunma Jürisi : Prof.Dr. Cemil İBİŞ

Prof.Dr. Süleyman TANYOLAÇ

Prof.Dr. F.Serpil GÖKSEL

Prof.Dr. Mustafa BULUT

Prof.Dr. Ahmet AKAR

Bu çalışmanın amacı, geniş bir uygulama alanına sahip olan kinon bileşiklerinde p-kloranilin S-, O-, ve O,S- nükleofilleri ile reaksiyonlarının incelenmesi ve bilinmeyen yeni tiyosübstitüe ve O- sübstitüe kinon bileşiklerinin sentezlenmesidir.

Sentezlenen yeni kinon bileşikleri kromatografik yöntemlerle saflaştırıldı. Bu bileşiklerin yapıları mikroanaliz ve spektroskopik yöntemler (FTIR, ¹H-NMR, ¹³C-NMR, MS) kullanılarak aydınlatıldı.

In this study, the new substituted-quinone compounds were synthesized by the reactions of S-, O-, O,S- nucleophiles with haloquinones. 2,3,5,6-Tetrachloro-1,4-benzoquinone (p-chloranil) (1) was used as starting materials to synthesis of new quinone compounds.

The novel synthesized quinone compounds were purified by chromatographic methods. The structures of compounds were determined by using micro analysis and spectroscopic methods (FTIR, ¹H-NMR, ¹³C-NMR, MS).

 DADAKOĞLU Hülya

Danışman : Prof. Dr. Refiye YANARDAĞ

Doç. Dr. ÖZLEM SAÇAN (İkinci Danışman)

Anabilim Dalı : Kimya

Programı : Biyokimya

Mezuniyet Yılı : 2011

Tez Savunma Jürisi : Prof. Dr. Refiye YANARDAĞ

Prof. Dr. Ayşen YARAT

Prof. Dr. Nuriye AKEV

Prof. Dr. İnci ARISAN ATAÇ

Yard. Doç. Dr. Sevim TUNALI

Fitoöstrojenlerin Antioksidan Aktiviteleri

Serbest radikaller, vücudun normal metabolik faaliyetleri sırasında oluşan ya da dış etkenler tarafından vücuda alınan, oldukça aktif bileşiklerdir. Bu bileşikler, bir veya birden fazla çiftleşmemiş elektron içerirler ve ekstra enerjiye sahip olduklarından dolayı doğal olarak kararsızdırlar. Serbest radikaller, enerji yüklerini azaltmak için, vücuttaki belirli hücrelerle reaksiyona girerek, hücrelerin normal işleyiş yeteneklerine müdahale ederler ve yaşlanma süreci, kanser, aterosklerozu içeren değişik sağlık problemlerinde rol oynarlar.

Antioksidanlar ise, vücudu zararlı serbest radikallere karşı korumaya yardımcı doğal maddelerdir ve bu maddeler yaşam için çok önemlidir. Bu nedenle bilimsel araştırmaların çoğu antioksidanlar üzerine yapılmaktadır.

Bu çalışmamızda, menopozal semptomlar, kalp-damar hastalıkları, osteoporoz, göğüs ve prostat kanserleri, diyabet ve çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılan fitoöstrojenler olan floridzin ve floretin’in antioksidan aktiviteleri tayin edildi.

Bu çalışmada, floridzin ve floretin’in antioksidan aktiviteleri indirgeme gücü, DPPH radikal giderme aktivitesi, ABTS radikal giderme aktivitesi, DMPD radikal giderme aktivitesi ve Cuprac yöntemi gibi çeşitli antioksidan testler kullanılarak incelendi. Sonuçlar doğal ve sentetik antioksidanlar ile karşılaştırıldı. Floridzin ve floretin’in bütün testlerde antioksidan aktivite gösterdiği ve bu iki maddenin antioksidan maddeler olarak da kullanılabileceği sonucuna varıldı.

 
Antioxidant Activities of Phytoestrogens

Free radicals are highly active compounds that are created in the body during normal metabolic functions or introduced from the environment. These compounds contain one or more unpaired electron and are inherently unstable, since they have extra energy. To reduce their energy load, free radicals react with certain cells in the body, interfering with the cells’ ability to function normally and play a role in different health problems, including the aging process, cancer and atherosclerosis.

Antioxidants, on the other hand, are natural molecules that help protect the body from harmful free radicals and these are very important for life. Due to this, most of scientific research is based on antioxidants.

In this our research, we have established the antioxidant activities of phloridzin and phloretin of phytoestrogens which are used in menopausal symptoms, cardiovascular diseases, osteoporosis, breast and prostate cancers, diabetes and various diseases.

In this study, some tests evaluated of phloridzin and phloretin to find out antioxidant activity. These tests are; reducing power, DPPH radical scavening, ABTS radical scavenging, DMPD radical scavenging activities and Cuprac assay. The results were compared to natural and synthetic antioxidants. It was determined that both phloridzin and phloretin show antioxidant activities in all tests. For reason, these two products could also be used as antioxidants.

Danışman : Prof.Dr. Refiye YANARDAĞ

Doç.Dr. Özlem SAÇAN

Anabilim Dalı : Kimya

Programı : Biyokimya

Mezuniyet Yılı : 2011

Tez Savunma Jürisi : Prof. Dr. Refiye YANARDAĞ

Prof. Dr. Ayşen YARAT,

Prof.Dr. Ayşe OGAN

Prof.Dr. Nesrin EMEKLİ

Prof. Dr. Ayşe YUSUFOĞLU
Anjiyotensin Dönüştürücü Enzim İnhibitörleri

Bitkilerin yapısında bulunan kimyasal maddelerin sentezi, sentetik maddelere göre yan etkilerinin daha az olması ve maliyetlerinin düşük olması nedeniyle, bitkilere ve bitki ekstrelerine olan ilgi giderek artmaktadır. Bu bitkilerin, bilimsel yönden araştırılarak, olumlu ve olumsuz etkilerinin saptanması halk sağlığı bakımından yararlı olacaktır.

Ülkemizde, bitkilerde doğal olarak bulunan enzimler tıpta, sanayide ve birçok alanda kullanılmaktadır. Renin-anjiyotensin sisteminin bir parçası olan Anjiyotensin dönüştürücü enzim (ACE), kan basıncının ve kardiyovasküler sistemin düzenlenmesinde önemli bir rol alır. Bu çalışmamızda hipertansiyon ve kalp yetmezliği tedavisinde de yaygın olarak kullanılan ACE inhibitörleri araştırıldı. Türkiye’de yetişen ve hipertansiyon tedavisinde kullanıldığı bilinen 35 bitkiden hazırlanan sulu ve etil alkollü ekstrelerin ve bazı kimyasal maddelerin anjiyotensin dönüştürücü enzim aktivitesi üzerine inhibitör etkileri Shalaby yöntemine göre spektrofotometrik olarak tayin edildi. Çalışmamızda kullandığımız sulu ve etanollü bitki ekstrelerinin ve kimyasal maddelerin tümünde ACE inhibitor etkisi saptandı. Elde edilen sonuçlardan, bitki ve kimyasal maddelerin ACE üzerindeki % inhibisyon değerlerinin konsantrasyon artışı ile arttığı belirlendi.

Yüksek oranda ACE inhibitor etkisi gösteren bitki ekstrelerinin ve kimyasal maddelerin ACE inhibitorü olarak hipertansiyon hastalarında ilaç tedavisine ilave olarak kullanımının uygun olabileceği ileri sürülebilir.

Plants and plants extracts are becoming increasingly popular in recent years due to the synthesis of chemical substances which are present in the composition of plants, have less side effects and lower costs compared to synthetic materials. It will be beneficial to investigate these plants scientifically for both positive and negative effects on public health detection.

Enzymes which are naturally available in plants are being used in clinical, industrial and many other areas in our country. Angiotensin Converting Enzyme (ACE); a component of the renin-angiotensin system has an important role in the regulation of blood pressure and cardiovascular system. In this study, ACE inhibitors which were widely used in the treatment of hypertension and congestive heart failure were examined. ACE inhibitory activities of ethyl alcohol and aqueous extracts prepared from 35 plants growing in Turkey and known to be used in the treatment of hypertension and also some chemical substances were determined spectrophotometrically according to the Shalaby method. It was determined that all the extracts and chemical substances used in our study showed ACE inhibitory effect. The results showed that % inhibition values of plant extracts and chemical substances on the ACE were increased with the increasing concentration.

It can be suggested that several plant species which are potential sources of ACE inhibitors may be appropriate to be used as an additional support to drug treatment in patients with hypertension.

Danışman : Prof.Dr. Süleyman TANYOLAÇ

Anabilim Dalı : Kimya

Programı : Organik Kimya

Mezuniyet Yılı : 2011

Tez Savunma Jürisi : Prof.Dr. Süleyman TANYOLAÇ

Prof.Dr. Cemil İBİŞ

Prof.Dr. Ayşe YUSUFOĞLU

Prof.Dr. Serpil GÖKSEL

Prof.Dr. Nüket ÖCAL

Bu çalışmada yeni 1,3,4-tiyadiazolo-1,2,4-triazin türevlerinin ve Schiff bazlarının sentezi amaçlanmıştır. Azot ve kükürt atomları içeren heterohalkalı bileşikler biyolojik ve farmakolojik etkileri nedeniyle oldukça önemlidir. Bu bileşikler ve türevleri antikanser, antiproliferatif, antihipertensif, antiviral, antimalaryal, antifungal ve herbisid gibi önemli etkilere sahiptir.

Bu çalışmada önce karbon disülfür ve hidrazin hidratın reaksiyonuyla başlangıç maddelerinden biri olan tiyokarbohidrazid sentezlenmiştir. Tiyokarbohidrazid ve glioksilik asit monohidrat’ın reaksiyonundan başlangıç maddesi olan 4-amino-3-merkapto-1,2,4-triazin-5(4H)-on bileşiği elde edilmiştir. Ayrıca 4-amino-3-merkapto-1,2,4-triazin-5(4H)-on’un metil iyodür ile reaksiyonundan 4-amino-3-metiltiyo-1,2,4-triazin-5(4H)-on bileşiği sentezlenmiştir. Sonra, sentezlenen 4-amino-3-merkapto-1,2,4-triazin-5(4H)-on ile 4-kloro-2,5-diflorobenzoik asit, 2-kloro-4,5-diflorobenzoik asit, 2-bromo-4-klorobenzoik asit, 3-bromo-4-metilbenzoik asit ve 4-bromo-2-metilbenzoik asit’in reaksiyonundan beş adet yeni halkalanma ürünleri sentezlenmiştir. Ayrıca 4-amino-3-merkapto-1,2,4-triazin-5(4H)-on ile 4-(metiltiyo)benzaldehit’in reaksiyonuyla bir adet yeni Schiff bazı sentezlenmiştir.

Sentezlenen bileşikler kristalizasyon ve kromotografik yötemlerle saflaştırıldıktan sonra yapıları UV, FT-IR, ¹H-NMR, ¹³C-NMR, MS ve elementel analiz yöntemleriyle aydınlatılmıştır.

  

Synthesis of Some Amino Substitue Triazine Compounds Containing Sulphur

It was aimed to synthesis of new 1,3,4-thiadiazolo-1,2,4-triazine derivatives and new Schiff bases in this study. The heterocyclic compounds which contain nitrogen and sulfur atoms are very important because of their biological and pharmacological effects. This compounds and their derivatives have significant impacts as anticancer, antiproliferative, antihypertensive, antiviral, antimalarial, antifungal and herbicide.

In this study firstly thiocarbohydrazide, which is one of the starting compounds, was synthesized by the reaction of carbon disulfide and hydrazine hydrate. As for starting compounds 4-amino-3-merkapto-1,2,4-triazine-5(4H)-on was obtained from the reaction of thiocarbohydrazide and glioxylic acid monohydrate. Also 4-amino-3-methylthio-1,2,4-triazine-5(4H)-on was synthesized from the reaction of 4-amino-3-mercapto-1,2,4-triazine-5(4H)-on with methyl iodide. Then, the new five cyclisation products were synthesized from the reaction of synthesized 4-amino-3-mercapto-1,2,4-triazine-5(4H)-on with 4-chloro-2,5-difluorobenzoic acid, 2-chloro-4,5-difluorobenzoic acid, 2-bromo-4-chlorobenzoic acid, 3-bromo-4-methylbenzoic acid and 4-bromo-2-methylbenzoic acid. Also, one new Schiff base was synthesized from the reaction of 4-amino-3-mercapto-1,2,4-triazine-5(4H)-on with 4-(methylthio)benzaldehyde.

The structures of all these synthesized compounds were characterized by UV, FT-IR, ¹H-NMR, ¹³C-NMR, MS and elemental analysis methods after they were purified by chromotographic or crystalization methods.

YILMAZ Selman İlteriş

Danışman : Prof.Dr. Mehmet Mahramanlıoğlu

Anabilim Dalı : Kimya

Programı : Fiziksel Kimya

Mezuniyet Yılı : 2011

Tez Savunma Jürisi : Prof.Dr. Mehmet Mahramanlıoğlu

Prof.Dr. Mustafa L. Berkem

Prof.Dr. İrfan Kızılcıklı

Doç.Dr. Tülay Bal Demirci

Doç.Dr. İsmail İnci

İyonik sıvılar; gıda sanayi, selüloz prosesleri, nükleer sanayi, güneş enerjisi uygulamaları, hidrojen depolama ve atıkların geri dönüşümü gibi birçok alanda kullanılmaktadır. İyonik sıvı artışı, birçok çevre sorunlarına neden olmaktadır. Bu nedenle, bu maddelerin sulardan uzaklaştırılması için uygun arıtma sistemleri gereklidir.

Adsorpsiyon, organik ve inorganik kirleticileri sulardan uzaklaştırmak için yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir.

Bu çalışmanın amacı, Türk kömürlerinden aktif karbon üretilmesi ve iyonik sıvıların uzaklaştırılması için bu aktif karbonların kullanılmasıdır. Bu çalışmada iyonik sıvıları uzaklaştırmak için farklı aktif karbonlar üretilmiş ve kullanılmıştır. Fiziksel ve kimyasal aktivasyon metotları kullanılmıştır. En iyi sonuçlar fiziksel metot kullanılarak üretilen adsorbentler için elde edilmiştir.

Deneyler, zaman, konsantrasyon ve sıcaklığın fonksiyonu olarak yürütülmüştür. Kinetik deneylerin sonuçları Lagergen denklemi kullanarak değerlendirilmiştir. Langmuir ve Freundlich izotermleri kullanılmış olup, bu izotermler için sabitler hesaplanmıştır.

Termodinamik parametreler hesaplanmış olup her bir iyonik sıvı çözeltisi için adsorpsiyon prosesinin ekzotermik olduğu gösterilmiştir. Ayrıca her bir iyonik sıvı çözeltisinin adsorpsiyon prosesi için entropi değişiminin negatif olduğu bulunmuştur. Her bir iyonik sıvı çözeltisi için serbest enerji değişiminin negatif olduğu bulunmuştur. Bu sonuç her bir iyonik sıvı için adsorpsiyon prosesinin spontane olduğunu göstermiştir.