104-rasm. 105-rasm.
Aksonometrik o‘qlar x' = 0,94x; y' = 0,47y; z' = 0,94z formulalar bilan aniqlanadi. Keltirilgan formula bo‘yicha hosil qilingan chizmalar x' = x; y' = 0,5y; z' = z formula bo‘yicha hisoblanadi. Keltirilgan chizmalar 1,06 marta kattalashadi. 105-rasmda A nuqtaning to‘g‘ri burchakli izometriyasi ko‘rsatilgan.
To‘g‘ri burchakli izometrik proyeksiya. Izometrik proyeksiya yasashda o‘qlarni o‘tkazishdan boshlanadi. Izometrik o‘qlar P tekislikka bir xil qiyalikda bo‘lgan uchun o‘qlar hammasi bir xil kattlikda proyeksiyalanadi. Ularning orasi 120o dan bo‘ladi. X va Y gorizontal chiziqqa nisbatan 30o, Z o‘qi esa 90o burcha ostida bo‘ladi (102-rasm).
Yassi shaklarning izometrik proyeksiyasini yasash.
T o‘g‘ri burchakli dimetrik proyeksiya. Bunda OX va OZ o‘qlari tekislikka bir xil burchakda joylashadi, uchinchi OY o‘qi esa ikki marta qisqarib proyeksiyalanadi. Umumiy qilib OX, OZ o‘qlar bir birlikda olinsa, OY o‘qi 0,5 birlikda olinadi (106-rasm). 108-a,b,rasmlarda aksonometrik proyeksiyalarni yasash usuli tasvirlangan.
106-rasm.
1 07-a,rasmda aylananing qiyshiq burchakli dimetrik proyeksiyasi kubning tomonlarida aks ettirilgan, unda frontal proyeksiya tekislikdagi aylana o‘zgarishsiz, qolgan proyeksiyalar ellips ko‘rinishida proyeksiyalanadi.
108-rasm.
107-rasm
Katta o’q
Кичик ўq
Katta o’q
Kichik o’q
Kichik o’q
109-rasm.
110-rasm.
Kichik o’q
Kichik o’q
Katta o’q
Katta o’q
Katta o’q
Kichik o’q
111-rasm.
107-b,rasmlarda bir necha aylanasi bor detallarning dimetrik proyeksiyasi tasvirlangan. 108-rasmda detalning qiyshiq burchakli dimetriyasini yasash bosqichlar bilan ko‘rsatilgan. 109-rasmda aylananing to‘g‘ri burchakli dimetrik proyeksiyasini uchta tekislikda chizib ko‘rsatilgan.
110-rasmda kubning tomonlariga aylananing izometrik proyeksiyasi tasvirlangan, unda uchala qismida ham bir xil ellips ko‘rinishida bo‘ladi.
111-rasmda uchala tekislikda ham ellips chizish bosqichlari ko‘rsatilgan.
Savollar:
1. Aksonometrik proyeksiya tushunchasi nimadan iborat va necha xil bo‘ladi?
2. Izometrik proyeksiya o‘qlari orasi necha gradusdan iborat?
3. Necha xil dimetrik proyeksiyalar bor?
Share with your friends: |
