Istemol qilinadigan va zaxarli vakillari

Yer yuzasida tarqalgan o`simliklar juda keng tarqalgan bo`lib, ular ichida istemol qilinadigan va insonlar uchun turli maqsadlarda o`z ehtiyojlarini qondirish uchun ulardan turli usullarda yana boshqa sanoatlarda foydalaniladi. Iptidoiy odamlar davridan beri o`simliklardan oziq-ovqat sifatida foydalanib kelingan.

O`simliklar tarkibi jihatdan 3 guruhga bolinadi;

1. 
   Moyli tabiatli; yongoq, pista, bodom, kungaboqar, zaytun va boshqalar.
   
2. 
   Oqsil tabiatli; bu o`simliklar qatoriga dukkakdoshlar oilasiga tegishli bo`lgan barcha o`simliklar (loviya, mosh, no`xat) va hakazo.
   
3. 
   Uglevod tabiatli; eng ko`p uchaydigan o`simliklar bularga bug`doy, makkajoxori, kartoshka dukkagi, tarvuz, qovun kabi yana bir qator poliz ekinlari.bundan tashqari mevali daraxtlardan olma, nok,tut vat ok kabi yana bir qator o`simlklarni o`z ichiga oladi.
   

Undan tashqari insonlarga tasiriga ko`ra zaharli vakillari ham bor.

Zaharli o`simliklar ta`siriga ko`ra ular ham 3 guruhga bo`linadi;

1. 
   Zaharli: bu turdagi o`simliklar asosan har qanday hollarda ham zaharli hisoblanadi. Ularni barcha qisimlarida zaharli moddalar uchraydi.
   
2. 
   O`ta zaharli: buy o`nalishga o`simliklarni zaharlilik hususiyarlari ayrim hollarda uchraydi. Masalan; o`simlikni quritilgan vaqtida zaharsiz yani o`sib turgan vaqtida esa kuchli zaharga ega bo`ladi yoki aksincha bo`ladi.
   
3. 
   So`ngi guruhga o`simliklarni qisimlariga qarab ajratiladi yani o`simliklni gullari zaharli mevasi esa zaharsiz yoki barg, ildizlarida zaharli moddalar uchrashi munkin.
   

Insonlar hayoti har qanday ishlar oldida birinchi o`rinda turadi buni unitmasligimiz zarurdir.

Men xulosa o’rnida shuni aytishim lozimki bu oilaga kiruvchi o’simliklar (daraxtlar, butalar, o’tlar, goxo lianalar) kiradi. Ularnig barglari galma – gal yoki bazan qarama - qarshi joylashgan bo’ladi.barglarida yon bargchalari goxo bo’ladi, goxo bo’lmaydi.Ko’pchilik turlarining gullari aktinomorf yoki birmuncha zigamorf bo’lib, qo’shaloq, ba’zan oddiy gulqo’rg’oni bor .Ginetseyi ko’p yoki bitta meva bargchadan iborat bo’lib , apokarp yoki senokarp tipda doiraga yo bo’lmasa noaniq spiralga o’xshab turadi.

Urug’kurtaklari xar bir tuguncha uyasida ko’pincha ikkitadan ba’zan bir nechtadan bo’ladi va meva bargchalari chetiga birikadi.

Bu oila vakillarning mevasi juda xar –xil ; yong’oqchalar , danakli mevalar va xar –xil shakldagi sershira mevalar(olma ,zemlyanika ,namatak) ko’rinishida bo’ladi. Urug’chilari ko’pincha endospermsiz.

Uning mevalaridan tayyorlangan damlamada o’pka sili, jigar, o’t qopchasining yallig’lanishi, ichak, buyrak, qovuq kasalliklarini davolashda foydalaniladi.

Turli kasalliklarni davolashda va oldini olishda o’simliklarning ahamiyati kattadir. Ular inson hayoti uchun ozuqa, kiyim-kechak va dorivor moddalar manbai hisoblanadi. O’simliklar tarkibidagi oqsil, glyukoza, yog’lar mineral tuzlar va vitaminlarning organizmning yashashi uchun zarur faktor hisoblanadi. O’simliklar havoni mikroblardach tozalaydi, kislorodga boyitadi va o’ziping go’zalligi bilan insonlarga estetik zavq berib, kayfiyatni yaxshilaydi. Inson sog‘lig‘ini asrash, kasalliklarning oldini olishda tabiat ne’matlari ichida oddiygina na’matak (shipovnik)ning qanchalar foydali ekanini ko‘rgan har bir kishi Alloh odamlarning shifo topishlari uchun hamma narsani yaratib qo‘yganiga to‘la amin bo‘ladi. Insonlar hayoti har qanday ishlar oldida birinchi o`rinda turadi buni unitmasligimiz zarurdir.

Yer yuzasida tarqalgan o`simliklar juda keng tarqalgan bo`lib, ular ichida istemol qilinadigan va insonlar uchun turli maqsadlarda o`z ehtiyojlarini qondirish uchun ulardan turli usullarda yana boshqa sanoatlarda foydalaniladi. Iptidoiy odamlar davridan beri o`simliklardan oziq-ovqat sifatida foydalanib kelingan.

O`simliklarni oziq sifatidan tashqari yana turli bo`yoqlar va hushbo`y esesiyalar olishda ham o`simliklrdan yana parfimerya mahsulotlarini tayyorlashda ham asosiy o`rinda turadi.

Undan tashqari insonlarga tasiriga ko`ra zaharli vakillari ham bor.

Insonlar o`simliklardan foydalanishda shu hislatlariga ham etibor berishlari zarur.

Insonlar hayoti har qanday ishlar oldida birinchi o`rinda turadi buni unitmasligimiz zarurdir.