Neue Benennung der Datei
Świętochłowice: Obóz na Zgodzie przestaje być miejscem niezgody
Download 0.69 Mb.
|
- Navigate this page:
- Galeria zdjęć (15): Pamięci ofiar Zgody - fot. ASMG http://kultura.wiara.pl/doc/845388.Krzyzyk-we-framudze
- Ks. Roman Chromy
- Jaka jest śląska tradycja
- W debacie o tożsamości Śląska nie sięgamy aż tak daleko. odwołujemy się zazwyczaj do plebiscytu i dwudziestolecia międzywojennego.
- A co z powstaniami śląskimi
- Stawia pan wyraźnie na tożsamość śląską.
- Historia potoczyła się jednak inaczej. Czuje się pan związany z Polską
- Kodyfikacja języka śląskiego nie zabije kilkunastu odmian gwary
Świętochłowice: Obóz na Zgodzie przestaje być miejscem niezgody2011-06-18 20:00, W piątek, w samo południe, Ślązacy mieszkańcy, przedstawiciele władz i duchowieństwa oraz stowarzyszeń oddali hołd ofiarom byłego polskiego obozu Zgoda dla Ślązaków i wrogów władzy ludowej w Świętochłowicach Przed tablicami przy dawnej bramie, jedynym ocalałym fragmencie lagru, złożono wieńce i wiązanki kwiatów, zapalono znicze. Jeszcze kilkanaście lat temu ludzie bali się nawet przychodzić w to przeklęte miejsce. Zresztą niewielu więźniów, Ślązaków i osób niechętnych władzy ludowej więzionych tutaj po „wyzwoleniu” przeżyło. Ci, co wyszli na wolność, którzy przetrwali, przysięgali swoim katom, iż nigdy nie powiedzą nikomu o tym, co się za tą bramą działo w 1945 roku. 17 czerwca 1994 r. z inicjatywy przedstawicieli Mniejszości Niemieckiej na śląsku (DFK Schlesien) po raz pierwszy zapłonęły znicze pamięci na miejscu masowego pochówku ofiar, pod "Bramą Obozową". Z roku na rok, w rocznicę tego wydarzenia, coraz więcej osób przybywa, by dać świadectwo prawdzie. - Wiem osobiście, ile ci ludzie musieli usunąć przeszkód, jak wielką przezwyciężyć ignorancję decydentów, aby godnie upamiętnić miejsce kaźni ponad 2500 cywilnych Ślązaków- mówi Leon Swaczyna, członek zarządu Ruchu Autonomii Śląska i członek koła w Rudzie Śląskiej – Ludzi, których
- Przez ostatnie 10 lat całą organizacją robimy wszystko co możliwe by do obywateli RP przebiła się prawda zawarta w liście biskupów polskich do niemieckich – dodaje Swaczyna. - Wspieramy starania różnych stowarzyszeń i osób, by prawda o wywózkach na Sybir, mordach, gwałtach i represjach wobec Ślązaków ujrzała światło dnia. Długoletnie starania Towarzystwa Społeczno –Kulturalnego Niemców Województwa Śląskiego, czyli DFK i RAŚ przynoszą widoczne efekty, a jednym z nich jest pomnik na Zgodzie, gdzie kwiaty składają już nie tylko niemieccy Ślązacy, śląscy Ślązacy czy polscy Ślązacy. Moim skromnym zdaniem jednak, w tym roku największym osiągnięciem środowisk Śląskich było odsłonięcie na terenie Obozu Oświęcimskiego tablicy, upamiętniającej śląskie ofiary z lat 1945 - 1946. Górny Śląsk Świętochłowice Zgoda Polskio Obóz Zgoda dla Ślązaków Leon Swaczyna Ruch Autonomii Śląska Ruda Śląska Towarzystwo Społeczno – Kulturalne Niemców Województwa Śląskiego http://swce.pl/Pamieci-ofiar-Zgody,10720 -- Towarzystwo Społeczno Kulturalne Niemców Województwa Ślaskiego - Koło Terenowe w Chorzowie 41-500 Chorzów ul.Pudlerska 22 http://swce.pl/Pamieci-ofiar-Zgody,10720 Pamięci ofiar Zgody 17 czerwca, jak co roku, pod pomnikiem na Zgodzie odbyły się uroczystości związane z 66. rocznicą likwidacji nazistowskiego, a później komunistycznego obozu. Szesnasty już dzień pamięci ofiar tego miejsca kaźni zorganizowało stowarzyszenie DFK, a obchody zebrały pod symboliczną bramą byłych wzięźniów, rodziny ofiar oraz oficjalne delegacje. Fot. ASMG Zobacz galerię zdjęć Przemówienia wygłosili przedstawiciele mniejszości niemieckiej, władz wojewódzkich, władz Rudy Śląskiej oraz Ruchu Autonomii Śląska. Modlitwę poprowadził ksiądz Marcin Brzóska ze świętochłowickiej parafii ewangelicko-augsburskiej Jana Chcrzciciela. W krótkim wystąpieniu zaznaczył, że nie ma przyszłości bez przeszłości, a na bazie tragicznych wydarzeń uczyć powinny się młode pokolenia, aby nigdy nie dopuścić do podobnych zbrodni. - Świętochłowice płaczą dziś podwójnie. Za ofiary obozu oraz za ofiary tragedii na Lipinach - mówił. Na koniec przy asyście orkiestry górniczej oraz chóru nastąpiło złożenie wieńców i zapalenie zniczy. odśpiewano żałobną pieśń "Ich hatt' einen kameraden". Do stycznia 1945 r. obóz na Zgodzie był filią Auschwitz. Od lutego do listopada 1945 r. podlegał Urzędowi Bezpieczeństwa Publicznego. Przeszło przez niego około sześciu tysięcy osób. Liczba ofiar śmiertelnych szacowana jest na ok. 1 700, inne opracowania mówią nawet o ponad 2,5 tysiącach zmarłych w wyniku morderczej pracy i głodu. Galeria zdjęć (15): Pamięci ofiar Zgody - fot. ASMG http://kultura.wiara.pl/doc/845388.Krzyzyk-we-framudze Krzyżyk we framudze - z Plesser Land-u - Bojszowy 2011-05-03 KATOWICKI GOŚĆ NIEDZIELNY Z Alojzym Lysko, o listach ojca z Wehrmachtu, celtyckich korzeniach Ślązaków i o pomysłach na autonomię, rozmawia ks. Roman Chromy. ks. Roman Chromy/GN Alojzy Lysko Ur. 1942 r. w Bojszowach, z zawodu nauczyciel, z pasji pisarz, działacz społeczny, poseł na sejm V kadencji. Autor wielu publikacji, m.in. „Duchy i duszki bojszowskie” (1993), „Słownik biograficzny Ziemi Pszczyńskiej” (1995), „To byli nasi ojcowie” (1999), „Nasze dziedzictwo” (2004), „Duchy wojny” (tom 1-3, od 2009). Ks. Roman Chromy: Jest pan autorem wyjątkowej książki. na jej stronach wcielił się pan w swego ojca, żołnierza Wehrmachtu. Alojzy Lysko: - Przed napisaniem „Duchów wojny” wyliczyłem, że mój ojciec był na wojnie 667 dni: od wyjazdu na front aż do śmierci, w styczniu 1944 r. Na podstawie 72 listów, które wysłał do domu, opowieści matki, innych osób z rodziny i ze wsi, relacji byłych żołnierzy Wehrmachtu zrekonstruowałem każdy dzień jego pobytu w niemieckim wojsku. Przestudiowałem szlak bojowy 167. dywizji piechoty, w której ojciec służył. Ponieważ był chłopem od pługa, przyjąłem, że w książce będzie „godoł”. Jaka jest śląska tradycja? - Była zawsze mocno spleciona z życiem religijnym. Przykładowo w Bojszowach, po dziś dzień robimy palmy na Niedzielę Palmową m.in. z sosny, jałowca, siby i kotek. W Wielką Sobotę opalamy palmę w ogniu, żeby na Wielkanoc zrobić z niej krzyżyki, które zatykamy potem we framugach okien i w narożach pól - na znak Bożego błogosławieństwa. Tutaj ścierały się różnorakie wpływy. Na przykład? - W Bojszowach, jak to w byłym państwie pruskim, rygorystycznie przestrzegano nocnej wachty. Chroniła przed złodziejami, którzy przekradali się przez Wisłę z Polski i plądrowali okoliczne wsie. Czesi nauczyli nas kultu św. Nepomucena, opiekuna zagrożonych powodzią, od Niemców przejęliśmy zwyczaj zdobienia choinki na Boże Narodzenie, a od Polaków dzielenie się opłatkiem. Podzielam przekonanie profesor Janiny Rosen-Przeworskiej, badaczki polskich pradziejów, że Ślązacy raczej należą do kultury lateńskiej, a ich przodkami nie są Słowianie, lecz Celtowie, którzy już w IV w. przed Chr. rozpoczęli kolonizację środkowej Europy, w tym plemion Ślężan. Tak jak Celtowie jesteśmy weseli, pomysłowi i odporni na ciężką pracę. Niestety, w polskiej historiozofii mało o tym się wspomina. W debacie o tożsamości Śląska nie sięgamy aż tak daleko. odwołujemy się zazwyczaj do plebiscytu i dwudziestolecia międzywojennego. – To złożona sprawa. Kiedy skończyła się I wojna światowa, Ślązacy mieli po prostu dość Niemców. Z wojny nie wrócili ojcowie, synowie… Na domiar złego w 1919 r. panowała bieda i szalała hiszpanka, słynna grypa. Aby uspokoić nastroje, z Berlina przyszła propozycja utworzenia Górnośląskiej Prowincji, z szerokimi przywilejami samorządowymi. Ale Śląsk, ze względu na przemysł, był też kuszącym kąskiem dla odradzającej się Polski. Przedstawiono więc Górnoślązakom polski projekt autonomii. Jej statutem zajął się Konstanty Wolny, późniejszy marszałek Sejmu Śląskiego. Autonomia Śląska stała się częścią ustroju państwa polskiego. Powołano Sejm Śląski, część dochodów odprowadzano do Warszawy, a reszta tworzyła Skarb Śląski. Budowano drogi, koleje i szkoły. Jednak już w drugiej kadencji Sejmu Śląskiego do głosu doszły partie niemieckie, z większością głosów. Ich członkami byli m.in. Górnoślązacy, którzy sprzeciwiali się rabunkowej gospodarce państwa polskiego w śląskim przemyśle. Wtedy też wyprowadzano Górnoślązaków z urzędów, a wolne stanowiska obsadzono nie zawsze kompetentnymi pracownikami z Polski. W tym okresie Ślązacy mocno zawiedli się na polskich rządach. A co z powstaniami śląskimi? – Skłaniam się ku poglądowi, że powstania były wojną domową. Górnoślązaków werbowała zarówno jedna, jak i druga strona. Walczących po stronie polskiej wspierali, jak podają źródła, studenci ze Lwowa i oficerowie wojska polskiego; po stronie niemieckiej walczyli Górnoślązacy, którzy podczas I wojny światowej służyli w armii niemieckiej i też byli wspierani przez formacje ochotnicze z głębi Rzeszy. Przed plebiscytem zarówno bojówki niemieckie, jak i polskie dopuszczały się zbrodni na ludności. Myślałem przez wiele lat, że to zwykła propaganda. Zmieniłem zdanie, kiedy poznałem losy Teofila Kupki z Marklowic koło Wodzisławia. Kupka ostrzegał m.in. W. Korfantego, że „rzucanie się” w stronę polską jest nieroztropne. Wzywał do stworzenia śląskiego komitetu plebiscytowego. Bezskutecznie. Kiedy sam taki komitet próbował zawiązać, zginął on i cała jego rodzina z rąk polskiej bojówki. Zamordowano go, bo deklarował, że jest Ślązakiem i chciał, żeby o tej ziemi decydowali sami Górnoślązacy. Stawia pan wyraźnie na tożsamość śląską. – Tak. Jestem Górnoślązakiem. Z takiej perspektywy staram się widzieć historyczne wydarzenia, które zadecydowały o losie i kształcie naszej ziemi. To wspomniany wyżej Teofil Kupka jest moim bohaterem. Gdyby go posłuchano, to prawdopodobnie istniałoby dziś niepodległe państwo śląskie, na wzór Szwajcarii. Historia potoczyła się jednak inaczej. Czuje się pan związany z Polską? – Przed laty czułem się wielkim polskim patriotą. Przeszedłem jednak własną drogę do prawdy, której nie uczono mnie w szkole. Jestem za daleko posuniętą autonomią Śląska, ale w ramach Rzeczpospolitej. W spisie powszechnym zadeklarowałem, pomijając całą otoczkę polityczną, narodowość śląską, bo uważam, że Śląsk ma własną historię i kulturę, własny, jakże odrębny system wartości. Nie zgadzam się m.in. z prof. Janem Miodkiem i innymi znawcami języka, że nie istnieje język regionalny śląski. Przypuszczam, że nikt z nich nie próbował z literackimi ambicjami pisać po śląsku. Ożywić w piśmie milczącą przez wieki „śląszczyznę”, to intelektualna, ale jakże satysfakcjonująca katorga. Kodyfikacja języka śląskiego nie zabije kilkunastu odmian gwary? – Czy literacki język polski, którym posługujemy się np. w szkole czy urzędach, zabił śląską gwarę? Nie zabił. Podobnie język śląski nie zabije różnych odmian naszej gwary. Przykładem tego jest m.in. moja książka „Duchy wojny”. Pomimo różnic gwarowych jest rozumiana w Opolskiem i w Cieszyńskiem. Download 0.69 Mb. Share with your friends:
|