Sinonimlar
SINONIM - aytilishi va yozilishi har xil ammo ma’nosi bir-biriga yaqin so’zlar. Masalan, yuz, aft, bashara, ruxsor, chehra,
tuhfa , hadya, tortiq
5-mashq.Matni o’qib chiqing. Matnda ishtirok etgan sinonimlarga diqqat qiling. Matnga mos sarlavha toping.
"Motivatsiya" odatda odamlar yoki hayvonlarning maʼlum bir vaqtda maʼlum bir xatti-harakatni boshlashi, davom ettirishi yoki tugatishini tushuntiradigan narsa sifatida aniqlanadi.Motivatsion holatlar turli darajadagi kuchlarda boʻladi. Daraja qanchalik baland boʻlsa, davlatning xulq-atvorga taʼsiri shunchalik yuqori boʻladi. Bu koʻpincha maqsadli xatti-harakatlarga olib keladigan agentning ichidan harakat qiladigan kuchlar bilan bogʻliq. Motivatsiyani ichki kuchlar nuqtai nazaridan aniqlash bilan bogʻliq muammolardan biri shundaki, ularni oʻlchash juda qiyin, shuning uchun empirik fikrlaydigan nazariyotchilar koʻpincha kuzatiladigan xatti-harakatlar bilan chambarchas bogʻliq boʻlgan taʼriflarni afzal koʻradilar. Yondashuvlardan biri motivatsiyani hayvon xatti-harakatlarining moslashuvchanligi nuqtai nazaridan aniqlashdir. Bu moslashuvchanlik maqsadga yoʻnaltirilgan xatti-harakatlarni oʻz ichiga oladi, bu hayvon yangi tajribalar orqali oʻrganganida oʻzgaradi. Masalan, kalamushlar ochlikni qondirish uchun murakkab labirintlardan oʻtishni oʻrganishlari mumkin. Boshqa tomondan, chivinlarning ovqatlanish harakati bu maʼnoda moslashuvchan emas. Shu nuqtai nazardan, biz kalamushlarga emas, balki pashshalarga motivatsion holatni belgilashimiz mumkin.Ammo moslashuvchan xatti-harakatlarsiz motivatsiya holatlari borligi taʼkidlangan. Toʻliq falaj boʻlgan odam, masalan, xatti-harakatlar bilan shugʻullana olmasa ham, motivatsiyaga ega boʻlishi mumkin. Bu shuni anglatadiki, moslashuvchanlik hali ham etarli motivatsiya belgisi boʻlishi mumkin, ammo zaruriy emas. Baʼzi taʼriflar inson va hayvonlarning motivatsiyasi oʻrtasidagi uzluksizlikni taʼkidlaydi, boshqalari esa bu ikkisi oʻrtasidagi aniq farqni koʻrsatadi. Bunga koʻpincha inson agentlari sabablarga koʻra harakat qiladilar va hayvonlar oʻzlarining eng kuchli xohishlariga ergashsa, oʻzlarini oʻzlari hosil qilgan niyatlarga bagʻishlaydilar, degan fikrga asoslanadi. Kauzalistik taʼriflar motivatsiya va natijada paydo boʻladigan xatti-harakatlar oʻrtasidagi sababiy bogʻliqlikni taʼkidlaydi. Boshqa tomondan, sababchi boʻlmagan taʼriflar motivatsiya xatti-harakatni sababiy boʻlmagan tarzda tushuntiradi.
1. Sizningcha motivatsiya har qanday qiyin vaziyatda yordam bera oladimi?
Hayvonlar xatti-harakati moslashuvida motivatsiya ijobiy o’rin tutadimi yoki salbiy?
Kauzalistik ta’riflar deganda nimani tushunasiz?
IZOH: Ushbu topshiriq o‘quvchilarda sinonimlarga oid grammatik bilimlarini mustahkamlashga hamda o’quvchilarni nutqini rivojlantirishga yordam beradi.
6-mashq. Matndan sizga notanish atamalarni ko’chirib ta’rifini daftaringizga yozing. Ular asosida xotira mashqi o’tkazing.
Masalan:
Kauzalistik ta’rif -sababiy bog’liqlikka aloqador
….
IZOH: Ushbu topshiriq o‘quvchilarda matn va lug’at bilan ishlash ko’nikmasini shakllantirishga yordam beradi, 10-sinfga mo’ljallangan.
.
8-mashq ,, Eng yaxshi motivatsiya – ota-ona “ mavzusida badiiy matn yoriting va yaratgan matiningizni daftaringizga ko’chiring.
9-mashq. Berilgan soʻzlarni maʼnodoshlari bilan moslashtiring.
yoqalab
tufayli
bo‘ylab
taraf, joy
sababli
singari
so‘ng
uzra
ustida
keyin
Share with your friends: |