O’zbekiston respublikasi oliy ta’lim,fan va innovatsiyalar vazirligi farg’ona viloyati kasbiy ta’limni rivojlantirish va muvofiqlantirish hududiy boshqarmasi Qo’qon davlat pedagogika institut huzuridagi Dang’ara ko’p tarmoqli texnikumi
Download 1.1 Mb.
|
21 22 Ишга жойлаш Шартнома ва буйруқ
- Navigate this page:
- Kun tartibini mustaqil otkazish sayrida harakatli oyinlarni tashlik etish
| Bolalarda kattalar mexnatiga qiziqish va hurmat xissini shakillantirish
Har tomonlama rivojlangan kishining majburiy fazilati bu katta mehnatsevarlikdir. Maktabgacha yoshdagi bolaning ishi o'ziga xos xususiyatlarga ega. Bolani mehnatga tayyorlash uning ishlashga psixologik tayyorligini shakllantirish demakdir. Ishga psixologik tayyorgarligi har qanday samarali mehnatning muvaffaqiyatli rivojlanishi uchun etarli bo'lgan shaxsiyat rivojlanish darajasini anglatadi. Yuqori insoniy hissiyotlarning shakllanishi bolada jamiyatda qabul qilingan ijtimoiy qadriyatlarni, ijtimoiy talablarni, me'yorlarni o'zlashtirish jarayonida yuzaga keladi. Bola o'ziga xos standartlar tizimiga ega bo'ladi: ularni hissiy jihatdan jozibali yoki jirkanch, yaxshi yoki yomon, chiroyli yoki chirkin deb baholaydi. Bolalar har doim ijtimoiy haqiqatga qiziqish bildiradilar. Birinchi muhim vosita - bu bolaga ta'sir qiladigan, uning ongi va ruhini oziqlantiradigan ijtimoiy haqiqatning o'zi. Asosiysi, bolalarga ijtimoiy dunyoni "ichkaridan" ko'rsatish va bolaga ijtimoiy tajriba to'plashda yordam berish, bu dunyoda o'z o'rnini anglash. Mehnat ham ijtimoiy hodisadir. Mehnat - bu odamlarning bir-biriga bo'lgan g'amxo'rligining namoyon bo'lishi. Turli xil haqiqat bolaga bevosita tajriba o'tkazishga, muhim va qiziqarli maqsadlarga erishish uchun ma'lum qoidalar va qoidalarga rioya qilish zarurligini his qilishiga imkon beradi. Boladagi eng kuchli hissiy kechinmalar uning kattalar bilan munosabatlari, birgalikdagi harakatlarga asoslanib yuzaga keladi. Hissiy va og'zaki aloqa - bu bolaning muloqotning biznes shakli uchun motivlarini shakllantiradigan markaziy bo'g'in. Aloqa va faoliyat hissiyotlar maktabi bo'lib, odamlar orasida ijtimoiy hayot tajribasini uzatishga xizmat qiladi. Bola xushyoqishni, tajribani o'rganadi, atrof-muhitga bo'lgan munosabatini ko'rsatish qobiliyatini, o'z qobiliyatlarini namoyon etishni o'zlashtiradi. Asosiy vazifalardan biri mehnat ta'limi maktabgacha yoshdagi bolalar - kattalar ishi bilan tanishish, unga hurmatni tarbiyalash. Bolalar bog'chasidan boshlab, bolalar eng oddiy vositalar bilan ishlashni, xususiyatlarini o'rganishni o'rganadilar turli materiallar, o'z-o'ziga xizmat qilish ko'nikmalarini egallash, guruhdagi tozalik va tartibni nazorat qilish, gullarga g'amxo'rlik qilish, stollarni yig'ishda yordam berish, o'yinchoqlarni qo'yish. Uyda ular doimiy va vaqtinchalik mumkin bo'lgan topshiriqlarni bajarib, ota-onalariga yordam berishadi. Oila bolalarning mehnat tarbiyasida, ota-onalar o'rnagining mustahkamligida muhim rol o'ynaydi. Ota-onalar o'z mutaxassisliklari bo'yicha muvaffaqiyatli ishlaydigan, o'z kasblarini sevadigan va bolalarga ish haqida aytib beradigan oilalarda mehnat ta'limi uchun qulay sharoitlar yaratilgan. Kun tartibini mustaqil o'tkazish sayrida harakatli o'yinlarni tashlik etish Tarbiyachilar va o’qituvchilar harakatli o’yinlarning tashkilatchisi va rahbarlaridirlar. Harakatli o’yinlar bolalarni jismoniy jihatdan yahshi o’nib- o’sishlariga, salomatliklarini yahshilanishiga, chiniqishlariga,organizimlarining va umumiy ish qobilyatlarining yanada mustahkamlanishiga yordamberadi. Bolalarga harakat faoliyatining xilma-xil sharoitlarida erkin harakat qila olish imkonini beradigan zarur bilimlarni bera olish va ularda kerakli harakat malakalari hosil qilish lozim. Ularda turmush faoliyatiga yordam beradigan aqliy va irodaviy xislatlarni tarbiyalash zarur. Bundan tashqari bolalarda turli o’yinlarga, jismoniy mashgqlarga, shuningdek kun tartibiga rioya qilishga qiziqish uyg’otish, harakatli o’yinlarni mustaqil tarzda tashkil qilish va o’tkazish uchun zarur bilim va malakalar hosil qilsh shart. Ta’lim-tarbiya jarayonida bunday vazifalarni amalgam oshirish bilan bir qatorada o’quvchilarda ahloq normalarining tarkib topishiga shuningdek, estitik va mehnat tarbiyasi vazifalarining ham bajarilishiga erishish lozim.Harakatli o’yinlarni o’tkazishda tarbiyachi o’qituvchining tashkilotchilik va tarbiyaviy roli juda ma’sulyatlidir. O’yinni o’rganish jarayonini shunday uyishtirish kerakki, unda bolalar o’rtoqlarcha munosabatda bo’lishni,kolliktivchilik, vatanparvarlik, ijtimoiy foydali mehnatga to’g’ri munosabatda bo’lishni o’rgansin. O’yinni to’g’ri tanlash va bolalar bilan to’g’ri o’tkazish juda muhim ahamiyatga ega. Ammo o’yin turini tanlashning o’zi ham vaqt xam tarbiyaviy vazifani bajaravermaydi. Bundan harakatli o’yinlar tashkil qilishi va o’tkazilishining tarbiyaviy ahamiyatiga ega bo’lishio juda muhim. O’yin rahbaribolalar kolliktivini yahshi bilgan har biro’tkaziladigan o’yinning mazmun va qonunlari bilan mufassal tanishgan, o’qitish jarayonida esa yuksak pedaghogik mahoratni namoyish qila olgan tadbirdagina har bir o’yinning ta’lim –tarbiya nuqtai-nazardan to’g’ri yo’lga qo’yish mumkin. O’qituvchi o’yinlarni o’rganish jarayonida xalq pedagogikasining didaktik prensiplaridan foydalalanishi va ularning doimo amalgam oshirilishiga erishish lozim. O’qituvchi o’quvchilarga har bir o’yinni o’rgatish paytida uning mazmuni vazifalari va qoidalarini tushuntirib beradi. O’yinga ongli munosabatda bo’lish, uni to’g’ri harakatlarini o’rtoqlarining harakatlari taqqoslab taxlil qilish imkonini beradi. O’qituvchi o’rgatadigan va o’quvchilar tushunib qiladigan harakatlar bolalarda tashkilotchilik ko’nikmalarini tarbiyalashga yordam berishi kerak.O’yinni o’tkazish uchun o’quvchilardan hakamlar va hakamlarning yordamchilarini tayinlamoq lozim. O’qituvchi bolalar o’yinini qiyinchiliklariniyengish bilan bog’lagan sergaklikka o’rgatadi, irodasini mustahkamlaydi. Download 1.1 Mb. Share with your friends:
|