Bu oila 26 turkumga mansub 100-130 tumi o'z ichiga oladi. Chinordoshlarga
yaqin turuvchi bu oilaning vakillari Amerika, Madagaskar oroli, Janubi-Sharqiy Osiyo
va Avstraliyada tarqalgan. Oila 5 ta oilachiga bo'linadi. 0'zbekistonda bitta temir
1-Temir daraxt (Parottia persia)ni umumiy ko'rinishi, 2-guli, 3-erkak va urg ochi
gulining diagrammasi
Chinordoshlar oilasi (Plantanaceae)
Bu oilaga bitta turkum, 10 tatur kiradi. Ular Shimoliy Amerika, Kanada, Meksika,
O rta Yer dengizi bo ylari. G'arbiy Ximolay, Xindi-Xitoy, Bolqon yarim oroli va O rta
Osiyoda tarqalgan. Bizda bitta sharq cliinori (Platanus orientalis) o'sadi. Chinor
serbarg o simlik, bargida yon bargchalari boladi.
Sharq chinori (Platanus orientalis)
Kurtagidan dastlab barg chiqadi, keyin gulga kiradi. Gullari bir jinsli, changchi
guli sarg ish boshchada, urug chi guli qizil boshchada hosil bo'ladi. Shamo! vositasida
changlanadi. Changchilari 3-4, ba’zan 7 ta gacha bo'ladi. Urug'chi gullari 5-9 mevalchi
barglaming qo shilib o'sishidan hosil bo'lgan. Chinorlar 2000 yilcha umr ko radi,
tabiatda 500, 1000 yii yashagan chinorlar uchraydi. U mustahkamligi jihatdan yong oq
yog ochidan qolishmaydi. Sharq chinori 0'zbekiston Respublikasi ≪Qizil kitobi≫ga
kiritilgan.
Emandoshlar qabilasi (Fagales)
Emandoshlar oilasi (Fagaceae)
Emandoshlar oilasining 18 turkumga munosib 900 ga yaqin turlari bor. Ular
asosan bargini to'kadigan yoki doim yashil daraxt va ayrim butalardan iborat. Emanlar
asosan Shimoliy Yarim sharda keng tarqalgan, qisman ular Janubiy ekvatorda o sadi.
Emanlaming ko'pchilik turlari juda yirik daraxtlar bo'lib, balandligi 35-40 m ga yetadi.
Barglari oddiy navbatlashib joylashgan. Gullari ayrim jinsli, gulqo'rg'oni oddiy,
Share with your friends: |
