Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti olmaliq filiali mustaqil ishi
Download 313.94 Kb.
|
- Navigate this page:
- 3. Tizimli - lingvistik kontseptsiya(TLK) Kibernetik yo‘nalish doirasida tizimli - lingvistik kontseptsiya(TLK)
| Ergatik tizimlar. U IMT samaradorligini, sifatini va ishonchliligini baholash uchun umumlashtirilgan standart tizimli(IST) metodiga asoslangan. Metodning mohiyati shundaki, har qanday faoliyatni eng kichik elementlarga - standart funktsional birliklarga (SFB) bo‘lish mumkin. IST asosida standart funktsional tuzilmalar (SFT) ishlab chiqilgan bo‘lib, ular endi individual harakatlarni tavsiflash uchun emas, balki turli xil tizimlarga xos bo‘lgan faoliyat qismlarini tavsiflash uchun xizmat qiladi. ISTdan foydalanib, faoliyatni bir butun sifatida tasvirlash mumkin. Metod doirasida ergatik tizim faoliyatining sifat ko‘rsatkichlarini baholash va ushbu ko‘rsatkichlar qaysi tuzilma uchun eng yaxshi bo‘lishini aniqlash imkonini beradigan matematik modellar olindi. Ushbu yondashuv kompleks umumlashtirilgan strukturaviy metod (KUSM) deb ataladi, bu ergatik tizimlarning funktsional-semantik tarmoqlar ko‘rinishida ishlashini tasvirlashni ta’minlaydi. Biroq bu yondashuv hali ham ishlab chiqilmoqda.
Eng samaralilaridan biri bu IMTishonchliligini tahlil qilish va baholash tizimi konsepsiyasi. U sakkizta aniq tushunchalarga asoslanadi: foydalaniladigan texnik vositalarning apparat ishonchliligi, to‘liq apparat ishonchliligi, qayta tiklash operatori, tayyorlovchi operator, boshqaruvchi operator, navbatchi operator, biologik ishonchli operator. Muayyan kontseptsiyadan foydalanishning maqsadga muvofiqligi hal qilinayotgan muammoning turi va operator va uskunaning muayyan xususiyatlarini va boshqaruv tizimining ish rejimlarini hisobga olish zarurati bilan belgilanadi. Bundan tashqari, har bir keyingi kontseptsiya to‘liqroq xususiyatlar to‘plamini hisobga oladi va IST ishonchliligini to‘liqroq baholashni ta’minlaydi. Shunday qilib, faqat apparat ishonchliligini baholashda, birinchi ikkita tushunchadan foydalanish kifoya; uskunaning barqarorligini ta’minlash uchun uchinchi kontseptsiyadan foydalanish kerak va hokazo. 3. Tizimli - lingvistik kontseptsiya(TLK) Kibernetik yo‘nalish doirasida tizimli - lingvistik kontseptsiya(TLK) ishlab chiqilgan va amaliyotda muvaffaqiyatli qo‘llanilmoqda. Kontseptsiyaning mohiyati shundan iboratki, dizaynning dastlabki bosqichlarida axborotni ko‘rsatish tizimlarining tasnifi tashqi xususiyatlar, almashish tillari va texnik amalga oshirish metodlari bo‘yicha qo‘llaniladi. Model axborotni ko‘rsatish tizimlarini qurishning turli xil variantlarini taqqoslaydi, shuningdek, almashish tillari va insondan munozara dizayni sifatida kompyuter avtomatlashtirilgan texnologik jarayonlar uchun boshqaruv panellarini qurish uchun ta’lim va o‘quv markazlarini yaratish va «inson -kompyuter» muloqotini loyihalash uchun qullaniladi. Uning asosida operatorni tayyorlashga algoritmik yondashuv paydo bo‘ldi. O‘qitishning asosiy yadrosi operatorning texnika va ko‘nikmalarni egallashi va tezkor qarorlar qabul qilishidir. Konsepsiya asosida bir qator issiqlik va energetika bloklari, o‘quv markazlari, ilmiy tajribalar o‘tkazish uchun turli xil dialog tizimlari, loyihalash va o‘qitishni avtomatlashtirish uchun boshqaruv pultlarini muhandislik-psixologik loyihalash amalga oshirildi. Download 313.94 Kb. Share with your friends:
|