3.Ong va uning shakllari.Ongning tushunish sifatida. Refleksiyaga nisbatan qobiliyatan qobiliyatlilik o’z-o’zini kuzatish, o’zligini anglash.
Psixika–bu yuksak darajada rivojlangan, alohida tashkil topgan materiyaning xususiyatidir. Psixika-bu ob’ektiv olam ta’sirlarini sub’ektiv tarzda inson miyasida aks ettirilishi hamdir.
Psixikaning taraqqiyoti. Psixologiyada psixika-ning taraqqiyotini ikki bosqich orqali tushun-tiriladi.Birinchi bosqich psixikaning filogenetik taraqqiyot bosqichi bo‘lib, unda oddiy organizmdan boshlab murakkab organizmgacha bo‘lgan taraqqiyot yo‘li bosib o‘tiladi.
Ikkinchi bosqich psixikaning ontogenetik taraqqiyot bosqichi bo‘lib, bunda organizm tug‘ilgandan boshlab umrining oxirigacha bo‘lgan taraqqiyot yo‘li o‘rganiladi.
Psixika -Sub’ektning haqiqiy ob’ektiv shakli bo‘lib hisoblangan materiyaning yuqori tashkiliy xususiyatidir.Insonning ma’naviy shakllanishi uning qalb xislatlari-ning boshqarilish majmuidir. Inson abstrakt tafakkurga, hayvon esa amaliy tafakkurga ega. Odam zaruriyatga mos ravishda ongli suratda ish ko‘rish qobiliyatiga ega. Qurol yasash va uni asrash qobiliyatiga egalik odam psixikasi bilan hayvon psixikasining bir-biridan ajratuvchi ikkinchi muhim farq hisoblanadi. Konkret vaziyatdan tashqarida hayvon hech vaqt qurolni boshqa narsalardan farqlab, qurol sifatida ajratmaydi va uni keyinchalik foydalanish uchun saqlab qo‘ymaydi. Aniq vaziyatda qurol o‘z rolini o‘tab bo‘lgach, shu zahotiyoq, hayvon uchun qurollik sifatini yotadi. Odam ilgaridan o‘ylab qo‘yilgan reja bilan qurol yasaydi, quroldan tegishli maqsadlarda foydalanadi hamda uni saqlab qo‘yadi. Odam nisbatan doimiy buyumlar olamida yashaydi. Odam quroldan foydalanish tajribasini boshqalardan o‘rganadi va o‘zi bu tajribani boshqalarga o‘rgatadi. Odam psixik faoliyatining hayvonlar psixikasidagi uchinchi farqi shuki, inson o‘zidan keyingi avlodlarga ijtimoiy tajriba qoldiradi.