Mavzu: Tafakkur va nutqning psixologik tavsifi Reja: Kirish. 1-Bob. Ibtidoiy tafakkur va uning taraqqiyoti
Download 113.39 Kb.
|
handbook, EJAR0538, 5-mavzu, moxi1, Livestock-CDE-Test-Bank-Answer-Key, Reja Kirish I. Bob. Savod o`rgatish davrida o`quvchilarni dikta-fayllar.org, Ушинский, 145. Challenge Your English, Tafakkur va nutqning psixologik tavsifi reja
- Navigate this page:
- 2-Bob. Nutqning vujudga kelishi va o`ziga xos xususiyatlari
|
Mavzu: Tafakkur va nutqning psixologik tavsifi Reja: Kirish. 1-Bob. Ibtidoiy tafakkur va uning taraqqiyoti 1,2. Tafakkur va uning xususiyatlari. 1,3. Tafakkurning asosiy turlari va jarayonlari. 1,4. Tafakkurni yuritish va muammoli vaziyat. 2-Bob. Nutqning vujudga kelishi va o`ziga xos xususiyatlari 1,5. Nutq, uning turlari. 1,6. Nutqning funksional uslublari va funksiyalari. Xulosa. Foydalanilgan adabiyotlar ro`yxati. Kirish.
Tafakkur jiddiy ravishda yangilik qidirish va ochishga ijtimoiy jihatdan bogliq, aloqador psixik jarayondir. Tafakkur amaliy faoliyat asosida hissiy bilimlardan paydo bo`ladi va hissiy bilim chegarasidan ancha tashqariga chiqib ketadi. Tafakkur so`zi arabcha “fikr” so`zidan kelib chiqqan bo`lib, o`ylash, muhokama, mushohada va fikr yuritish ma’nolarini bildiradi. Inson borki u fikr yuritish qobiliyatiga ega. Bilish faoliyati sezish va idrok qilishdan boshlanadi va keyin tafakkurga o`tib ketishi mumkin. Biroq istagan tafakkur hatto eng rivojlangan tafakkur ham hamisha hissiy bilim bilan, ya’ni sezgi, idrok va tafovutlar bilan bog`langan bo`ladi. Tafakkur faoliyati o`zining butun materialining faqat bitta manbadan, ya’ni hissiy bilishdan oladi. Tafakkur sezgilar va idrok qilish jarayonlari orqali tashqi olam bilan bevosita bog`lanadi hamda shu tariqa olamni aks ettiradi. Bu aks ettirishning to`g`riligi amaliy faoliyat orqali tabiat va jamiyatni o`zgartirish jarayonida uzluksiz tekshirilib turiladi. Tafakkur sezgi idrok va tasavvurlarning bilish bilan bog`liq bo`lgan ishlarni davom ettiradi va rivojlantiradi hamda ularning chegaralaridan tashqariga chiqib ketadi. Tafakkurning til bilan uzviy, chambarchas bog`liqligi inson tafakkurining ijtimoiy, tarixiy mohiyatini ochiq oydin namoyon qilib beradi. Bilim insoniyat tarixi davomida egallangan barcha bilimlarning izchilligini zaruriy tarzda taqozo qiladi. Bilimlarning bu tarixiy vorisligi ularni qayd qilish, mustahkamlash va esda saqlashda bir kishidan boshqasiga, avloddan - avlodga o`tkazish yo`li bilan sodir bo`lishi mumkin. Kimning aqliy taraqqiyoti insoniyatining ijtimoiy-tarixiy taraqqiyoti davomida hosil qilgan bilimlarni o`zlashtirish jarayonida muqarrar ravishda amalga oshiriladi. Individning olamni bilish jarayoni ilmiy bilimlarni tarixiy taraqqiyoti bilan yuzaga kelgan, bevosita ifodalangan, buning natijalarini har bir individ ta’lim olish davomida o`zlashtiradi, bu esa kishining insoniyat bilan munosabatini aynan o`zidir. Tafakkur faoliyati insoniyatning tarixiy taraqqiyoti davomida bilimlarni o`zlashtirish uchun ham va mutlaqo yangi bilimlarni egallash dastavval olimlar tomonidan kashf etilishi uchun ham zarur asos bo`lib qoladi. Nutq bir-biriga qarama-qarshi bo'lgan ikkita asosiy va ba'zi jihatdan yonma-yon turlarga bo'linadi. Bu og'zaki va yozma nutqdir. Ular o'zlarining tarixiy rivojlanishida turlicha bo'lgan, shuning uchun ular lingvistik vositalarni tashkil etishning turli tamoyillarini ochib beradi. Og'zaki va yozma nutq kabi turlarini o'zida jamlagan umumiy adabiy lingvistik vositalar sinonimik qatorlarning shakllanishi va faoliyat ko'rsatishiga asos bo'ladi. Kitob-yozma va og'zaki-so'zlashuv vositalarini ajratib turuvchi vositalar o'z turida to'liq to'plamda qo'llaniladi va aksincha ular ma'lum cheklovlar bilan kirishadi. Download 113.39 Kb. Share with your friends:
|