O’ZBEKISTON RESPUBLIKSI - O’ZBEKISTON RESPUBLIKSI
- OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYA VAZIRLIGI
- TERMIZ IQTISODIYOT VA SERVIS UNIVERSITETI
- PEDAGOGIKA VA IJTIMOIY GUMANITAR FANLAR FAKULTETI BOSHLANG’ICH TA’LIM YO’NALISHI
- 2-KURS 3-23-GURUH TALABALARI BOZOROVA SEVINCH VA ASHUROVA SEVARANING ONA TILI O’QITISH SAVODXONLIGI VA O’QITISH METODIKASI FANIDAN TAYYORLAGAN
- TAQDIMOTI
FE’L SO’Z TURKUMI Reja: 1. Fe’lning ta’rifi va kesik-grammatik xususiyatlari 2. Fе’l zamonlari 3.FE’L YASOVCHI QO’SHIMCHALAR Fe’lning ta’rifi va kesik-grammatik xususiyatlari - Shaxs yoki narsalarning harakat-holatini bildirib, nima qildi? nima qilyapti? Nima qilmoqchi? so’roqlariga javob bo’ladigan so’zlar fe’l deyiladi.
Fе’l zamonlari - O’tgan zamon
- Hozirgi zamon
- Kelasi zamon
- Nima qildi?
- Nima qilyapti?
- Nima qilmoqchi?
- Fe’l orqali ifodalangan ish-harakatning qay paytda bajarilishini ifodalaydigan shakllar fe’l zamonlari deb ataladi.
- O’tgan zamon fe’llari nutq paytidan oldin bajarilgan yoki bajarilmagan ish-harakatni bildiradi: yozdi, keldi, bordi. Bu zamon shakllari quyidagicha yasaladi:
FE’LNING MA’NO GURUHLARI - Fe’llar qanday harakat-holat ifodalashni jihatidan quyidagi ma’noviy guruhlarga bo’linadi:
- Nutqiy faoliyat fe’llari. Gapirmoq, pichirlamoq, demoq, so’zlamoq, so’ramoq…
- Aqliy faoliyat fe’llari. O’ylamoq, fikrlamoq, xayol qilmoq…
- Jismoniy faoliyat fe’llari: chizmoq, yozmoq, yasamoq, qurmoq…
- Holat fe’llari: titramoq, javdiramoq, sevinmoq…
“Klaster” metodi | | | | | | - Yozdim, yozaman, yozay(in)
| - Yozdik, yozamiz, yozaylik
| | | - Yozding, yozasan, yoz(gin)
| - Yozdingiz, yozasiz, yozing(iz)
| | | | - Yozdilar, yozadilar, yozsinlar
| FE’L YASOVCHI QO’SHIMCHALAR | | | | | | | - Ishla, oqla, sekinlamoq, shivirlamoq
- senlamoq
| | - Faxrlanmoq, ikkilanmoq
- ko’maklashmoq
- suhbatlashmoq
| | | | | | | | - Tuna, bo’sha, o’yin+a-o’yna
| | | | | | | | | | | | | | | | | | VENN DIAGRAMMASI - Tushum kelishigidagi so’zlarga bog’lana oladigan fe’llar. O’qidi,yozdi. Boshqacha aytganda, bironta narsaga, tushunchaga o’tiladigan harakatni ifodalovchi fe’l
- Tushum kelishigidagi so’zlarga bog’lana olmaydigan fe’llardir: yugurdi, bordi, turdi... Boshqacha aytganda, bironta narsaga, tushunchaga o’tmaydigan harakatni ifodalovchi fe’l
- E’tiboringiz uchun rahmat!
Share with your friends: |
