Shahar yo‘l transport tarmoqlarini rejalashtirish fani



Download 0.62 Mb.
Date05.03.2024
Size0.62 Mb.
#63768
1-Ma\'ruza

Yo’l harakatini boshqarish “traffic Management 1” FANI


Mavzu: Yoʻl harakatini boshqarish fani boʻyicha umumiy tushunchalar.

Namangan - 2023

Reja

1. Oʻquv dasturi, fanlar tarkibi, mazmuni va bogʻliqligi

2. Fanning maqsad va vazifalari

3. Yoʻl harakatini boshqarish boʻyicha umumiy tushunchalar

4. Harakat jarayonlari

Fanning maqsad va vazifalari


Fanni oʻqitishdan asosiy maqsad-talabalarda “Traffic management 1” fanining nazariy asoslari haqida bilim berish bilan birga harakatni boshqarishning vazifalari va tamoillari, harakat izimlarining elementlari, xizmat koʻrsatish darajalarini oshirish usullarining nazariy va amaliy tomonlarini talabalarga oʻrgatish, hamda shunga mos bilim, koʻnikma va malakani shakllantirishdan iboratdir.
Fanning vazifasi – harakatni boshqarish strtegiyalari, havfsiz mobillik va tizmli yondoshish hamda yoʻllarning funktsional tasniflanishini oʻrganib, amaliyotga joriy qila olishga asos boʻladigan bilimlarni talabada shakllantirish

Yoʻl harakatini boshqarish boʻyicha umumiy tushunchalar


Yo'l harakati boshqarish - bu statsionar va harakatlanuvchi transport vositalarini, shu jumladan piyodalar, velosipedchilar va barcha turdagi transport vositalarining harakatini tashkil etish va boshqarishdan iborart.

Yoʻl harakatini boshqarish boʻyicha umumiy tushunchalar


Umumiy maqsadi- odamlar va yuklarning xavfsiz, tartibli va samarali harakatlanishini ta'minlash, yo'llar va uning atrofidagi mahalliy atrof-muhitni muhofaza qilish va yaxshilashdan iborat bo’lib quyidagilarni o’z ichiga oladi:
  • transport oqimi sharoitini yaxshilash, tirbandlikni kamaytirish (ko'pincha transport oqimi samaradorligini oshirish maqsadlari ustuvor bo'lgan magistrallarda talab qilinadi)
  • marshrut yoki hudud xavfsizligini oshirish (halokat tahlili yoki jamiyatning bevosita ehtiyojlaridan kelib chiqqan holda)
  • bolalar, piyodalar va velosipedchilar uchun xavfsiz harakatni ta’minlash

Yoʻl harakatini boshqarish boʻyicha umumiy tushunchalar

  • Tijorat, chakana savdo va ko'ngilochar tadbirlarga kirish imkoniyati yaxshilash
  • Avtomobilda yuk tashish unumdorligi va xavfsizligini oshirish
  • Jamoat transporti yo'llarining ish sharoitlarini yaxshilash

  • Real vaqtda harakat ma'lumotlari kabi, yo’ldan foydalanuvchilar uchun aniq ma'lumotlar.
  • Avtoturargoh bilan bog'liq muammolarni hal qilish.

  • Har qanday harakatni boshqarish sxemasining har bir vazifasiga birinchi navbatda butun yo'l tarmog'i bo'ylab yoki tarmoqning bir yoki bir nechta qismidagi harakat miqdori, tarkibi va tezligini ta'sir qilishi, harakatni boshqarishning muhim jihati sifatida e'tirof etiladi.

Harakat jarayonlari


Harakat - qanday tizim (sistema)?
Kompleks moslashuvchan tizim
Yashash va rivojlanish
O'z-o'zini tashkil qilish
Ijtimoiy tizim
Ijtimoiy normalar va qoidalarga amal qiladi
Huquqiy tizim: qoidalar va sanktsiyalar
Texnologik tizim
Harakat tarmoqlari va transport vositalari
Raqamlashtirish va avtomatlashtirish

Harakat jarayonlari


Harakat - murakkab ko’p tarmoqli tizim
Kompleks moslashuvchan tizim
Yashash va rivojlanish
O'z-o'zini tashkil qilish
Ijtimoiy tizim
Ijtimoiy normalar va qoidalarga amal qiladi
Huquqiy tizim: qoidalar va sanktsiyalar
Texnologik tizim
Harakat tarmoqlari va transport vositalari
Raqamlashtirish va avtomatlashtirish

Harakat jarayonlari


Kompleks tizim
• Uni barqarorligini saqlab qolish uchun doimiy mehnat (energiya va aql) qilish kerak
• Kichik o'zgarishlar balansni keskin o'zgartirishi mumkin
Holat maydoni (Barcha mumkin bo'lgan tizim konfiguratsiyalari to'plamidir)
• Tizimdagi holatlar soni tasavvur qilib bo’lmaydigan darajada ko’p
•Son-sanoqsiz, barcha mumkin bo'lgan holatlar ro'yxatini tuzib bo’lmaydi
• Yo'l harakati qoidalari, boshqaruv tizimlari va avtomatlashtirish kabi algoritmik jarayonlarni boshqarish qiyin

Harakat jarayonlari


Moslashuvchan
Harakat oqimi va transport vositasini boshqarish madaniyati, mavjud holatga qarab o’zgaradi
Chidamli
Yo'l tirbandligi va baxtsiz hodisalarga qaramay, yo'l harakati tizimi tiklanadi

Harakat jarayonlari


Harakat- boshqarish uchun qiyin jarayon
Hajmi
- Katta geografik tizim
Yahlit tizim emas
  • tizimlar tarmog’idan iborat

  • Murakkablik
    – Sayohatchilar, transport vositalari, xizmatlar, kompaniyalar,
    Ma'lumotlar
  • Har doim ham mavjud emas

  • Modellashtirish
    – Jarayonning modelini yaratish oson emas
    • Optimallik
    -Aniq belgilanmagan

Download 0.62 Mb.

Share with your friends:




The database is protected by copyright ©ininet.org 2024
send message

    Main page