BerdaQ nomidagi qoraqalpoq davlat universiteti
Antotserotsimon yo'sinlar Anthocerotopsida
Download 0.88 Mb.
|
| 1. 2. Antotserotsimon yo'sinlar Anthocerotopsida.
Bu ajdodga 300 ga yaqin tur kiradi. Yer sharining asosan tropik va mo'tadil iqlimli joylarida tarqalgan. Ko'pchilik adabiyotlarda antotserotsimonlar ajdodiga bitta, boshqa adabiyotlarda esa antotserotdoshlardan tashqari, ikkinchi oila sifatida Notatildoshlar (Notatilaceae) oilasiga ham ajratiladi. Birinchi oilaning antotseros turkumi tabiatda ancha keng tarqalgan bo'lib, 200 ga yaqin turga ega. Antotserotsimonlarning tanasi yassi yoki tasmasimon, uzunligi 23 sm, diametri 13 sm. Ayrim turlarida sporogonining uzunligi 13 sm gacha balandlikda bo'ladi. Tanasi bir necha qavat yupqa hujayralardan tashkil topgan. Tallomining ostki tomonidan rizoidlari joylashgan. Antotseros turkumi vakillarining assimilatsion hujayralarida yaproqsimon xromatofori va pirenoidi mavjud. Bu jihatdan ular suvo'tlariga o'xshab ketadi. Antotserotlarning ko'payishi vegetativ, jinsiy va jinssiz yo'llar bilan boradi. Vegetativ ko'payuvchi ko'p yillik vakillari tallomining ostki tomonida tugunakchalar hosil bo'lib, ular yordamida ko'payadi. Ularda jinsiy ko'payish organlari (anteridiy, arxegoniylar) gametofitga endogen joylashgan. Anteridiylar bittadan yoki guruh bo'lib, maxsus bo'shliq anteridiy uyasida joylashgan. Ustki qismi yorilib ochiladi, natijada spermatozoidlar tashqariga chiqib tarqaladi. Arxegoniylar gametofitning yon tomonlarida joylashadi. Uning tuxum hujayrasi urug'langandan so'ng zigota, undan esa murtak hosilbo'shliq kcyinchalik tepa qismidan ochilib, undan spermatozoidlar tashqariga chiqadi. Arxegoniyli o'simlik tallomida esa arxengoniylar joylashgan. Urug'lanish bahorda ro'y beradi. Urug'langan tuxum hujayralardan zigota taraqqiy etadi. Zigotadan esa sporogon o'sadi. Sporogonning ichida joylashgan sporangiydan esa spora va elatera ipchalari hosil bo'ladi. Elatera ipchasi sporaning atrofga tarqalishiga yordam beradi. Sporalar pishib yctilganidan keyin uning ko'sakchasi ichki qismidan chatnab ochiladi va tuproqqa tushgan sporadan dastlab kichkina yaproqcha (plastinka) protonema, undan esa yangi gametofit taraqqiy etadi. 3-rasm.Yo'sinlar umumiy ko'rinishi. Download 0.88 Mb. Share with your friends:
|