YMADRODDION bwrw golwg ar; trwy gyfrwng; y fath dlodi; i ryw raddau; fan hyn. YSGRIFENNU

CD1: TRAC 16
TRAFOD Y NEWID YN YR HINSAWDD

[Tri o bobl yn trafod beth sydd gan y papurau i’w ddweud am y newid yn yr hinsawdd]

GEIRFA

cyn-aelod papurau trymion anwybyddu effaith tŷ gwydr

cyfieithwraig terfysgaeth cynhesrwydd ystadegau

adolygwraig duwies dilys newidiadau

colofnydd Y Cenhedloedd Unedig tymheredd hinsoddol

ŵyn hinsawdd tanbrisio daeargryn

thema effaith bywoliaeth gwleidyddol

proffwydo dwyn perswâd ar cydbwysedd

GWRANDO A DEALL

i) Yn ôl Simon Jenkins, beth yw’r pwnc pwysicaf yn y byd?

ii) Sut roedd y ferch yn yr Independent wedi ei gwisgo?

iii) Yn ôl y papur, beth sy’n mynd i ddigwydd yn 2030?

iv) Effaith beth mae pobl yn tueddu i’w danbrisio?

v) Pa ddigwyddiad anarferol sydd yn Swydd Warwick?

vi) Beth yw consensws barn gwyddonwyr am yr hinsawdd?

vii) Pam nad yw Rod Richards y barod i wrando ar economegwyr?

viii) Pa rybudd a gawn ynglŷn ag ailadrodd ystadegau anghywir?

IAITH

a) Pa barau sy’n perthyn?

proffwydo argyhoeddi

ystadegau gwres
dychryn gweld i’r dyfodol
dwyn perswâd ar braw
cynhesrwydd tywydd
sir ffigurau
hinsawdd swydd

b) Pa ddau air sydd wedi eu cyfuno i wneud y geiriau cyfansawdd hyn?

darlledwraig daeargryn

tanbrisio adolygwraig

cyfieithwraig

c) Mae gan rai enwau ffurf luosog afreolaidd. Beth yw lluosog y canlynol?

bisgïen; chwaer; brawd; gŵr; llaw; sipsi; rhiant; ci.

ch) Esboniwch y gwahaniaeth rhwng y parau hyn:

hinsawdd / tywydd; papurau trymion / papurau bro; terfysgaeth / rhyfel; anwybyddu / casáu; bywyd / bywoliaeth

TAFODIAITH

Faint o ôl tafodiaith sydd ar iaith lafar y tri siaradwr? Ddylid caniatáu defnyddio tafodiaith mewn rhaglenni o’r math hwn?

TRAFOD

i) Oes arwyddion yn eich ardal chi bod yr hinsawdd yn newid? Trafodwch.

ii) Yr hinsawdd yn newid? Beth ddylem ni ei wneud?

iii) Meddyliwch am ddadleuon o blaid ac yn erbyn melinau gwynt a’u trafod naill ai mewn parau neu grwpiau.

YSGRIFENNU

Byw heb gar.
Codi tai ar gyfer 2050.
Effaith tŷ gwydr. Myth ynteu realiti?

CD1: TRAC 17

DAL SADDAM HUSSEIN

[Ymateb pobl i’r newyddion bod Saddam Hussein wedi ei ddal]

GEIRFA

cyhoeddiad gweinyddwr hyderus ffoi achos

cydweithio dathlu cwrdiaid erledigaeth cyfundrefn

penbleth cynghreiriaid diffuant anos gorfoledd

arbenigedd barnwyr amgylchiadau cefnogaeth safon

cyfiawnder rhyngwladol anhysbys honedig milwrol

uniongyrchol offer cyfathrebu cyntefig cyfrinachau

trawiadol crwydryn ysgogi chwyrn cyrch

tyddyn cell cuddio croesholi delweddau

annhebygol darostyngedig

GWRANDO A DEALL

i) Pwy wnaeth y cyhoeddiad?

ii) Ble ffeindion nhw Saddam?

iii) I ba raddau roedd Saddam yn cydweithredu?

iv) Pwy oedd yn dathlu yng Nghaerdydd?

v) Sut roedd Saddam yn edrych?

vi) Beth oedd ofnau Robert Griffiths ’tasai achos yn cael ei gynnal?

vii) Beth oedd mudiad Amnest Cydwladol yn awyddus i’w sicrhau?

viii) Ble roedd Saddam Hussein yn cael ei ddal?

ix) Faint o offer cyfathrebu oedd ganddo yn y ffermdy?

x) Beth roedd e’n gallu ei weld o’r ffermdy?

IAITH

a) Llenwch y bylchau:

Enw Berfenw

crwydryn crwydo

gweinyddwr …………
………… cyhoeddi
barnwr …………
………… dathlu
cefnogaeth …………
………… arbenigo
erledigaeth …………

b) P’un o’r ffurfiau hyn sy’n gywir?

cynghreiriaid cyngreiriaid
sonir sonnir
amgaeëdig amgauëdig
ar wahan ar wahân
annhebygol anhebygol
ysgrifenaf ysgrifennaf

Yn y golofn ar y chwith mae 10 gair glywsoch chi yn y darn. Pa air ar y dde sydd agosaf ei ystyr i bob un ohonynt?

sicr ymosodiad
ffoi cyfarpar
croesholi siŵr
diffuant cyfyng-gyngor
anhysbys annog
offer dianc
cyntefig didwyll
ysgogi cwestiynu
cyrch hen
penbleth anadnabyddus

TRAFOD

i) Ddylai Saddam Hussein fod wedi cael ei ddienyddio?
ii) “Bydd dienyddio Saddam ond ei wneud yn ferthyr”. Trafodwch.
iii) Ydy hi’n iawn i wlad gael gwared ar unben mewn gwlad annibynnol arall?
iv) Ddylai Prydain fod wedi cefnogi polisi tramor America yn Irac?

YMADRODDION

nid nepell o; cyfraith a threfn; ar frig yr agenda; achub ar y cyfle

YSGRIFENNU

Portread o unben – Stalin, Hitler, Cadeirydd Mao, Castro, Saddam Hussein.

O dan ba amgylchiadau mae modd cyfiawnhau mynd i ryfel?

CD1: TRAC 18

BARDD YN TRAFOD EI BYWYD

[Y bardd, Mari George, yn trafod ei bywyd a’i hysgrifennu]

GEIRFA

cyhoeddi troi â’i ben i lawr barddoni annog amgylchiadau

adlewyrchu meddwi anaeddfed addas safbwynt

dinesig agwedd dyfnder cyfleu magwraeth

GWRANDO A DEALL
i) Ers pryd mae Mari George yn barddoni?

ii) Pam roedd hi’n ystyried ei hun yn lwcus yn y brifysgol?

iii) Beth oedd wedi ei sbarduno i ddal ati i farddoni?

iv) Am beth mae pobl yn tueddu i ysgrifennu?

v) Sut mae hi’n teimlo nawr wrth ddarllen ei cherddi cynnar?

vi) Ble cafodd Mari George ei magu?

vii) Sut roedd hi’n wahanol i’r bobl o’i chwmpas?

viii) Beth sy’n “unigryw” yn ei gwaith?

ix) Ym mha fodd mae ei byd wedi newid yn sydyn?

Download 0.67 Mb.

Share with your friends: