Nodyn i’r tiwtor 5 cd 1: cynnwys 9
Download 0.67 Mb.
|
- Navigate this page:
- CD1: TRAC 14
- CD1: TRAC 15
- CD1: TRAC 16
- CD1: TRAC 17
- CD1: TRAC 18
- CD1: TRAC 19
- CD1: TRAC 20
- CD1: TRAC 21
CD1: TRAC 13a) tarw / rhuo; dafad / brefu; ceffyl / gweryru; mochyn /rhochian; buwch / brefu; llygoden / gwichian; ci /cyfarth; cath / mewian; gafr / brefu; iâr / clwcian. b) Cerddodd Dewi i’r ysgol gan ganu’n uchel. Neidiodd y plant i mewn i’r llyn gan weiddi’n gyffrous. Aeth Mari i’r gwely gan grio yn ei thymer. Yfodd y dyn ei de gan ddarllen y papur. Mae Elwyn yn cerdded i’r ysgol gan chwibanu. Aethon nhw heibio gan weiddi ar y plant eraill. c) Yn ôl rheolau gramadeg dylai’r ail air ym mhob un o’r ymadroddion dreiglo’n feddal. Ond dydyn nhw ddim am fod ‘braf’ a ‘byth’ yn eiriau benthyg ac mae’r ‘s’ ar ddiwedd y gair cyntaf yn y pâr arall yn caledu’r ‘d’ sy’n dilyn! ch) cadno / llwynog; cer / dos; dere / tyrd; hogyn /bachgen; gyda / efo; mo’yn / isio; dod / dwad; taw /mai. CD1: TRAC 14a) cymen / trefnus; dilys / gwir; cyflafan / brwydr; cofleidio / anwesu; ymwared / achub; bwystfilaidd /treisgar; gwiw / addas; dychrynfeydd / ofnau; gosgordd / gwarchodlu b) cyflafan – brwydr waedlyd; gosgordd – rhai sy’n hebrwng ac amddiffyn eraill; noddwr – un sy’n helpu trwy roi arian i berson neu at achos; dinoethi – dangos rhywbeth neu rywun fel y mae; dilys – rhywbeth sy’n wir a heb dwyll. c) dirprwy – person sy’n cymryd lle un arall; gwaywffon - arf rhyfel a deflid; cyflafan – brwydr waedlyd; noddwr – rhywun sy’n helpu person arall drwy roi arian iddo; sofraniaeth – hawl gwlad i reoli ei hun; diwydrwydd – gweithgarwch cyson. CD1: TRAC 15a) partner – partneriaeth / partneriaid; tlawd – tlotaf /tlodi; Crist – Cristionogol; swydd – swyddogion; gweld – gweledigaeth; meddyg – meddygaeth /meddygol; cyfrif – cyfrifiaduron; peiriant – peirianwyr; gwlad – gwleidyddion. b) bwrw golwg – edrych dros; partneriaeth – cydweithio; argyhoeddiad – cred sicr; cysylltiad – y berthynas rhwng dau beth; awydd – eisiau gwneud neu gael rhywbeth; cefnogi – helpu, cynorthwyo; tlodi - bod heb arian; meddygaeth – gwyddor gwella iechyd. c) swyddogion; blaenoriaid; cyfrifiaduron; peirianwyr; gwleidyddion; asiantaethau. CD1: TRAC 16a) proffwydo – gweld i’r dyfodol; ystadegau – ffigurau; dychryn – braw; dwyn perswâd ar – argyhoeddi; cynhesrwydd – gwres; sir – swydd; hinsawdd –tywydd. b) darlledwraig - darlledu + gwraig; daeargryn - daear +crynu; tanbrisio - tan / dan + prisio; adolygwraig – adolygu + gwraig; cyfieithwraig – cyfieithu + gwraig. c) bisgïen – bisgedi; chwaer – chwiorydd; brawd –brodyr; gŵr - gwŷr; llaw – dwylo; sipsi – sipsiwn; rhiant – rhieni; ci – cŵn. ch) hinsawdd – patrwm cyffredinol y tywydd; tywydd –patrwm lleol, dyddiol yr elfennau; papurau trymion – papurau cenedlaethol sy’n trafod materion pwysig yn fanwl; papurau bro – papurau lleol yn trafod materion lleol; terfysgaeth – brwydro answyddogol gan grwpiau i gyrraedd nod arbennig; rhyfel – brwydro rhwng byddinoedd swyddogol; anwybyddu – gadael rhywun neu rywbeth dan sylw; casáu – drwgleicio rhywbeth neu rywun yn fawr; bywyd – y broses o fyw a bod; bywoliaeth – y dull o ennill arian i ymgynnal. CD1: TRAC 17a) gweinyddwr / gweinyddu; cyhoeddwr / cyhoeddi; barnwr / barnu; dathliad / dathlu; cefnogaeth /cefnogi; arbenigrwydd / arbenigo; erlidigaeth / erlid. b) cynghreiriaid; sonnir; amgaeëdig; ar wahân; annhebygol; ysgrifennaf. c) sicr / siŵr; ffoi / dianc; croesholi / cwestiynu; diffuant /didwyll; anhysbys / anadnabyddus; offer / cyfarpar; cyntefig / hen; ysgogi / annog; cyrch / ymosodiad; penbleth / cyfyng-gyngor. CD1: TRAC 18a) dinas / dinesig; tref / trefol; gwlad / gwledig; plwyf /plwyfol; byd / bydol; cyfandir / cyfandirol; rhanbarth /rhanbarthol. b) i) anwir ii) gwir iii) gwir iv) anwir vi) gwir vii) anwir viii) gwir. c) i) hanesydd ii) awduron iii) nofelydd iv) beirniad v) cofiannydd vi) dramodydd
b) i) canllawiau ii) pennu iii) iawndal iv) gyd-destun v) cyfanswm vi) camarwain c) nawr / rwan; angladd / cynhebrwng; llaeth / llefrith; allwedd / agoriad; bord / bwrdd;
a) tîm (gwr.); cic (ben.); llinell (ben.); tacl (ben.); ystlys(ben.); ochr (ben.); cae (gwr.); bwlch (gwr.) b) Roedd e’n byw ganllath o’r capel. Mae’r stadiwm ddwy filltir o’r dref. Gwelais i Tom dri mis yn ôl. Dw i wedi bod yno gannoedd o weithiau. Chwaraeon nhw’r gêm ddechrau’r flwyddyn. Pasiodd e’r arholiad rywsut neu’i gilydd. c) possession – meddiant; to counter attack –gwrthymosod; the blind side – yr ochr dywyll; a throw – tafliad; second row forward – yr ail reng; a number eight – wythwr; a conversion – trosiad; a penalty – cic gosb; the 10 metre line – y llinell ddeg; the touchline – yr ystlys. CD1: TRAC 21a) Roedd y rhieni wedi trefnu ymgyrch i geisio achub ysgol y pentref. Edrychais i ar gyfres o raglenni ar y teledu.Ar ôl rhoi’r holl ddadleuon yn y dafol teimlais fy modwedi dewis yn iawn. Mae nifer y plant sy’n derbyn eu haddysg gartref yn cynyddu. Dw i ddim yn cytuno â nhw yn gyfangwbl. Mae safon addysg yn gostwng yn ôl rhai. Oes darn arall o bapur ’da chi? Mae hwn wedi rhwygo. Roedd plant o ystod oedran 3-11 yn yr ysgol. b) ffurfiol / anffurfiol; sefydlog / ansefydlog; ufudd /anufudd; gweddus / anweddus; ystwyth / anystwyth; gwybodus / anwybodus; gweledig / anweledig; sicr /ansicr. c) ymgyrch – ymgais i ennill cefnogaeth pobl; ymchwil –astudiaeth fanwl o bwnc; ffurfiol – yn cadw at y rheol; cynyddu – rhywbeth yn tyfu; cyfres – nifer o eitemau olynol sy’n perthyn i’w gilydd. |