Tasdiqlayman



Download 2.96 Mb.
Page62/132
Date10.10.2024
Size2.96 Mb.
#64703
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   132
Biologiya fanidan o\'qitish materiallari to\'plami(1) - копия
songs, 6-sinf Tarbiya BSB-2, 6-sinf Tarbiya BSB-2, Seminar 9
Oqsillarning tuzilishi. Oqsillar tarkibida aminokislotalar o'zaro peptid bog' hosil qilib birikadi (8-rasm). Shuning uchun oqsillar polipeptidlar deb ham yuritiladi. Bunda qo'shni aminokislotalarning birikishidan bir molekula suv ajraladi. Aminokislotalarning o'rtacha molekular massasi 138 ga, oqsil tarkibidagi aminokislota qoldig'ining o'rtacha molekular massasi 120 ga teng deb olish mumkin.Oqsil molekulasida aminokislotalarning joylashish tartibi, turning o'zgarmas xossasi bo'lib, oqsil sintezi vaqtida DNKdagi irsiy axborot asosida tuziladi. Har bir oqsil molekulasi o'ziga xos tuzilishga ega. Organizmning hujayralaridagi oqsillar (fermentlar, gormonlar) bir xil funksiyani bajarishiga qaramay aminokislotalar tarkibi bo'yicha o'zaro farq qiladi. Turlar bir-biridan kelib chiqishi jihatidan qancha uzoq bo'lsa, ularning oqsillari orasidagi farq ham shunchalik katta bo'ladi.
Oqsil molekulasining tuzilish darajalari .

Oqsillarning tuzilmasi

Strukturani tutib turuvchi bog'lar

Xususiyati

Misollar

Birlamchi tuzilma

Qo'shni amino­kislotalarning amino va karboksil guruhlari orasidagi peptid bog'lar

Oqsil molekulasida aminokislotalarning birin- ketin joylashish tartibi bilan belgilanadi

Insulin

Ikkilamchi tuzilma

Spiral qo'shni o'ramlari orasidagi vodorod bog'lar

Polipeptid zanjirining spiral shakli bilan belgilanadi

Kollagen, keratin

Uchlamchi tuzilma

Vodorod, ion, disulfid, gidrofob bog'lar

Spiral shakldagi polipeptid globula shaklini hosil qilishi bilan belgilanadi

Mioglobin, fermentlar

To'rtlamchi tuzilma

Vodorod, ion, disulfid, gidrofob bog'lar

Bir necha globula shaklidagi polipeptid molekulalarining (subbirlik) birikishi bilan belgilanadi

Gemoglobin

Oqsil molekulasi tabiiy tuzilmasi- ning yo'qolishi denaturatsiya deyiladi. Denaturatsiyani yuqori harorat, kimyo­viy moddalar, nurlanish va boshqa omillar keltirib chiqaradi.

Download 2.96 Mb.

Share with your friends:
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   132




The database is protected by copyright ©ininet.org 2024
send message

    Main page