Люксембург
[засварлах | edit source]
Чөлөөт нэвтэрхий толь — Википедиагаас
«Люксембург» үгээр энд холбогдлоо. Өөр зүйлийн хуудсыг «Люксембург (салаа утга)»-аас олж болно.
-
Люксембургийн Их Вант Улс эсвэл Люксембургийн Их Бэйст Улс(люк. Groussherzogtum Lëtzebuerg, герм. Großherzogtum Luxemburg,фр. Grand-Duché de Luxembourg) нь Баруун Европын улс юм. Нийслэл нь Люксембург. Бельги, Нидерландтай хамтдаа Бенилюксгэж нэрлэгддэг. Өмнө талаараа Франц, баруун болон хойд талаарааБельги, зүүн талаараа Герман улстай хиллэнэ.
Гарчиг
[нуух]
-
1 Түүх
-
2 Улс төр
-
3 Засаг захиргааны хуваарь
-
4 Эшлэл
-
5 Гадаад холбоосууд
Түүх[засварлах | edit source]
Гол өгүүлэл: Люксембургийн түүх
Карл IV
Люксембургийн хуваагдал
963 онд Арденны угсааны гүн Зигефройд (Sigefroid) одоогийн нийслэл байгаа газарт цайз бариулсан байна. Тухайн үед уг цайзыг "lucilinburhuc" буюу бяцхан цайз гэж нэрлэж байснаас тус улсын нэр гаралтай. 1060 оны үед Арденны угсаанаас салбарласанЛюксембургийнханд гүнгийн хэргэм хүртээгдсэн байна. Ариун Ромын эзэнт гүрэн, Бохемийн хаан Карл IV нь Люксембургийн гэр бүлийн хүн байв. Гэвч Люксембургийн удмынхан Карл IV-ийн ачийн үед удам тасарч, эзэмшил газар нь 1461 онд Бургундийн гүнлигтнэгтгэгдсэн байна. ХожимХабсбургийнхны эзэмшилд очиж, Нидерландын хамтаар Испани,Австрийн захиргаанд орж байв.
Францын хувьсгалын үед Францын мэдэлд орсны дараа 1815 оны Венийн хэлэлцээрээр Германы Холбооны Улсын бүрэлдэхүүнд, Нидерландын хааныг төрийн тэргүүнээ болгосонЛюксембургийн их вант улс болон зохион байгуулагджээ. 1830 оныБельгийн тусгаар тогтнолын хувьсгалын үеэр Бельгичүүдтэй хамтран тэмцэж, Бельги улс тусгаар тогтноход бүрэлдэхүүнд нь орж байгаад 1839 оны Лондоны хэлэлцээрээр баруун хэсэг нь (одоогийн Люксембург муж) Бельги, үлдсэн хэсэг нь Нидерландын Вант улсын харьяанд орсон байна.1867 онд Пруссын хаант улс ба Францын хооронд жийргэвч бүс болгохын тулд олон улсын гэрээ ёсоор төвийг сахисан орон хэмээн зарлагджээ. 1890 онд хуучин Нассаугийн гүн Адольф Люксембургийн их ванд өргөмжлөгдөж, Нидерландын хаан Люксембургийн удирдагч байхаа больж, жинхэнэ ёсоор тусгаар тогтносон байна.
Дэлхийн нэгдүгээр дайн болон дэлхийн хоёрдугаар дайны үеэр Германд эзлэгдэж байсан. 1948 онд Бенилюксийн 3 улс хоорондоо гаалийн татваргүй байхаар тогтсон. 1949 онд Умард Атлантын Цэргийн Эвсэлд элсч, төвийг сахисан орон гэсэн статусаасаа татгалзжээ. 1957 онд Европын холбоог байгуулалцсан бөгөөд 1999 оноос Еврог мөнгөн тэмдэгтээ болгосон юм.
Улс төр[засварлах | edit source]
Гол өгүүлэл: Люксембургийн улс төр
Үндсэн хуульт хаант засаглалтай. Төрийн тэргүүн нь удам залгамжлах их ван. Их ван нь засгийн газартай хамтдаа төрийн эрхийг барина.
Парламент нь 1 танхим, 60 гишүүнтэй бөгөөд бүх ард түмний шууд сонгуулиар 5 жилийн хугацаатай сонгогддог. Мөн парламентад зөвлөх үүрэгтэй, 21 гишүүн бүхий Төрийн хэргийн танхим гэж байх бөгөөд ерөнхий сайдын санал болгосноор их ван гишүүдийг нь томилдог.
Засаг захиргааны хуваарь[засварлах | edit source]
Засаг захиргааны хувьд 3 дүүрэгт хуваагддаг.
-
Дикерих дүүрэг
-
Гревенмахер дүүрэг
-
Люксембург дүүрэг
3 дүүрэг нь 12 кантон, тэдгээр нь 126 коммунд хуваагдана.
Luxembourg
From Wikipedia, the free encyclopedia
This article is about the country. For other uses, see Luxembourg (disambiguation).
Luxembourg (i/ˈlʌksəmbɜrɡ/), officially the Grand Duchy of Luxembourg (Luxembourgish: Groussherzogtum Lëtzebuerg,[5]French: Grand-Duché de Luxembourg,[6] German: Großherzogtum Luxemburg[7]), is a landlocked country in Western Europe. It is bordered by Belgium to the west and north, Germany to the east, andFrance to the south. It comprises two principal regions: the Oesling in the north as part of the Ardennes massif, and the Gutland ("good country") in the south.[8] Luxembourg had a population of 524,853 in October 2012[9] and has an area of 2,586 square kilometres (998 sq mi), making it one of the smallest sovereign nations in Europe.[10]
As a representative democracy with a constitutional monarch, it is headed by a grand duke, Henri, Grand Duke of Luxembourg, and is the world's only remaining grand duchy. Luxembourg is a developed country, with an advanced economy and the world's second highestGDP (PPP) per capita, according to the World Bank. Its central location has historically made it of great strategic importance to numerous powers, dating back to its founding as a Roman fortress, its hosting of a vital Frankish castle during the Early Middle Ages, and its role as a bastion for the Spanish Road between 16th and 17th centuries.
Luxembourg is a founding member of the European Union, NATO,OECD, the United Nations, and Benelux, reflecting its political consensus in favour of economic, political, and military integration. The city of Luxembourg, which is the capital and largest city, is the seat of several institutions and agencies of the EU. On 18 October 2012, Luxembourg was elected to a temporary seat on the United Nations Security Council for the first time in its history. The country served on the Security Council from 1 January 2013 until 31 December 2014.[11]Reflecting its geographic position, Luxembourg's culture is a fusion ofRomanic and Germanic Europe, integrating customs of each. Accordingly, Luxembourg is a trilingual country: Luxembourgish, Frenchand German are official languages. Although a secular state, Luxembourg is predominantly Roman Catholic.
History[edit]
Main article: History of Luxembourg
See also: Celtic Luxembourg
The recorded history of Luxembourg begins with the acquisition of Lucilinburhuc[12] (today Luxembourg Castle) situated on the Bock rock by Siegfried, Count of Ardennes, in 963 through an exchange act withSt. Maximin's Abbey, Trier.[13] Around this fort, a town gradually developed, which became the centre of a state of great strategic value. In the 14th and early 15th centuries, three members of the House of Luxembourg reigned as Holy Roman Emperors. In 1437, the House of Luxembourg suffered a succession crisis, precipitated by the lack of a male heir to assume the throne, which led to the territories being sold by Duchess Elisabeth to Philip the Good of Burgundy.[14]
Charles IV, the 14th century Holy Roman Emperor and king ofBohemia from the House of Luxembourg.[15]
Historic map (undated) of Luxembourg city's fortifications
Photograph of the fortress of Luxembourg prior to demolition in 1867
In the following centuries, Luxembourg's fortress was steadily enlarged and strengthened by its successive occupants, theBourbons, Habsburgs, Hohenzollerns and the French.
Share with your friends: |