Transport va logistika
Labaratoriya xonasining ventilyatsiya tizimi loyihasi
Download 211.09 Kb.
|
| 2.5.Labaratoriya xonasining ventilyatsiya tizimi loyihasi
III.Xulosa Men kurs loyiha qilish davomida o‘zim uchun kerakli ma’lumotlarga ega bo‘ldim. Mehnat muhofazasi bo‘yicha chora-tadbirlarni rejalashtirishdan maqsad ishlovchilar uchun mehnat sharoitlarini mehnat xavfsizligi qoidalari, me’yorlari, standartlar, nazorat va boshqaruv organlarining qarorlari va talablari darajasiga keltirishni amalga oshirishdir. Mehnat muhofazasi va texnika xavfsizligi bo‘yicha o‘tkazilgan tekshiruv hamda yo‘riqnomalardan maqsad korxonadagi ishchilar uchun qulay mehnat sharoitlarini yaratib berish, xavflarni kamaytirish, baxtsiz hodisalarni oldini olishdan iborat. Har qanday faoliyatda inson omili eng muhim ekanligi isbotlandi. Xavfsizlik talablariga rioya qilinishi ustida o‘tkazilgan nazorat nafaqat ishchilar uchun, balki korxonaning mehnat unumdorligini oshishiga, ishlab chiqarilayotgan mahsulot sifatli bo‘lishiga, yurtimizda korxonalarning rivojlanish istiqbollariga ham yordam beradi. Hozirgi vaqtda mehnatni muhofaza qilishni boshqarish tizimini (OSMS) takomillashtirish, takomillashtirish va sozlash dolzarb muammo hisoblanadi. OSMSni takomillashtirish va modernizatsiya qilishning asosiy vazifasi shikastlanish holatlarini faktik hisobga olishdan xavflarni boshqarishga o‘tish va ishlab chiqarish sharoitlarining xodimning sog‘lig‘iga ta'sirini kamaytirish uchun profilaktika choralarini ishlab chiqishdir. Bugungi kunga kelib, yuqoridagi usul eng samarali hisoblanadi. Xalqaro va mahalliy amaliyotni tahlil qilish bizga zamonaviy korxonadagi ishlab chiqarish sharoitlari yuqori darajadagi xavf bilan tavsiflanadi va bu ko‘rsatkich o‘sish tendentsiyasiga ega degan xulosaga kelishimizga imkon beradi. Xavf-xatarni baholash mehnat sharoitlari va ishchilarga zarar etkazishi mumkin bo‘lgan hamrohlik qiluvchi omillarning izchil tahlili degan xulosaga kelishga imkon berdi. Shu bilan birga, ish beruvchi ko‘rilgan ehtiyot choralarini baholash va tahlil qilish imkoniyatiga ega. Ishchilar va ishlab chiqarishda band bo‘lgan boshqa shaxslar mehnat jarayonida ularga etkazilishi mumkin bo‘lgan zarardan himoyalanish huquqiga, shuningdek oqilona himoya choralariga egadirlar. Mehnat unumdorligi, mahsulot sifatining pasayishi, sug‘urta xarajatlarining oshishi va boshqa omillar natijasida jarohatlar, xodimlarning sog‘lig‘ining o‘zgarishi ularning o‘limiga olib kelishi va ishlab chiqarishga katta zarar etkazishi mumkin. Shuning uchun ish beruvchi doimiy ravishda ish joyida xavfni baholashni o‘tkazishi, shuningdek, ularning sog‘lig‘ini saqlash uchun xodimlarni himoya qilish siyosatini amalga oshirishi kerak. Taklif qilingan kasbiy xavflarni boshqarish tizimi ishchilar uchun xavf tug‘dirishi mumkin bo‘lgan vaziyatlarning rivojlanishining oldini olish va bartaraf etish uchun xavflarni tahlil qilish va baholash imkonini beradi va ishchilarni ish joyidagi sharoitlar va mehnatni muhofaza qilish to‘g‘risida xabardor qilish imkonini beradi. Mehnatni muhofaza qilish sohasidagi risklarni tahlil qilish va boshqarish tizimi ish beruvchiga minimal xarajatlar bilan yuqori samaradorlik va samaradorlikni ta'minlashga imkon beradi, bu ham xodimlarning sog‘lig‘iga, ham butun biznesga ijobiy ta'sir qiladi. Mehnatni muhofaza qilish sohasida faol ishni davom ettirish va profilaktik himoya choralarini ishlab chiqish zarur. Mehnatni muhofaza qilish masalalarini hal qilishda sezilarli ijobiy siljishlarga faqat barcha darajadagi hokimiyat organlari tomonidan ish joyidagi mehnat sharoitlari va xavfsizlik muammolariga munosabatni tubdan o‘zgartirish orqali erishish mumkin. Tavsiya Mehnatni muhofaza kilish tadbirlarini rejalashtirish bo‘yicha tavsiyalar (keyingi o‘rinlarda – “Tavsiyalar” deb ataladi) O‘zbekiston Respublikasi Mehnat kodeksining 216-moddasi, “Mehnatni muhofaza qilish to‘g‘risida”gi Qonunining 8 va 11-moddalari asosida ishlab chiqilgan bo‘lib, korxonalarda mehnat sharoitlarini yaxshilash, ishlab chiqarishdagi baxtsiz hodisalar va kasb kasalliklarining oldini olish, xodimlarni sanitariyamaishiy sharoitlar bilan ta'minlashni rejali ravishda amalga oshiriluvchi tashkiliy-texnikaviy va sanitariya-sog‘lomlashtiruv tadbirlarini belgilaydi. 2. Mehnatni muhofaza qilish bo‘yicha tadbirlar tegishli loyihaishlanmalari va texnologik hujjatlar bilan ta'minlanadi 3. Mehnatni muhofaza qilish bo‘yicha tadbirlar, ishlab chiqarishdagi jarohatlanish va kasb kasalliklari sabablarining tahlili, ishlab chiqarish jihozlarining texnik holati ekspertizasi natijalari asosida Mehnat vazirligining inspeksiyasi va boshqa nazorat organlari, ish beruvchilar bilan mehnat munosabatlarida bo‘lgan xodimlar, kasaba uyushmalari yoki xodimlarning boshqa vakillik organlarining takliflarini, shuningdek ishlab chiqarish ob'ektlaridagi ish joylarini mehnatni muhofaza qilish talablariga mos kelishini hisobga olgan holda jamoa shartnomasining mehnat muhofazasi bo‘yicha bitimi (keyingi o‘rinlarda – “Bitim” deb ataladi) ko‘rinishida rasmiylashtiriladi. Bitim - bajarish muddatlari va mas'ul shaxslarni ko‘rsatgan holda mehnatni muhofaza qilish bo‘yicha tadbirlarni rejalashtirish va amalga oshirishning huquqiy shaklidir. Bitim taraflar (ish beruvchilar va kasaba uyushmalari yoki xodimlarning boshqa vakillik organlari) tomonidan imzolangan kundan yoxud, bitimda belgilangan kundan boshlab kuchga kiradi. Bitimga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritish taraflarning o‘zaro kelishuvi orqali amalga oshiriladi. Bitimning bajarilishini nazorat qilish bevosita taraflar yoki ularning vakolatli vakillari tomonidan amalga oshiriladi. Nazoratni amalga oshirishda taraflar buning uchun mavjud bo‘lgan barcha zarur axborotlarni taqdim etishlari shart. 4. Mehnatni muhofaza qilish bo‘yicha tadbirlarga sarflangan xarajatlar haqidagi hisobot O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasi tomonidan tasdiqlangan shaklda to‘ldiriladi. 5. Xodimlarni maxsus kiyim, poyabzal va boshqa shaxsiy himoya vositalari, zararli mehnat sharoitlarida band bo‘lganlarga davolashprofilaktika oziq-ovqat mahsulotlari va sut (shunga teng boshqa oziq-ovqat maxsulotlari) bilan ta'minlash, bino (ishlab chiqarish, ma'muriy, maishiy, ommaviy, ombor)larni, inshootlarni, xonalarni, qurilish va sanoat maydonchalari hamda ishlab chiqarish vositalarini ta'mirlash bilan bog‘liq chora-tadbirlar O‘zbekiston Respublikasida amalda bo‘lgan qonun va boshqa me'yoriy hujjatlar asosida amalga oshiriladi va jamoa shartnomasining mehnatni muhofaza qilish bo‘yicha bitimiga kiritilmaydi. Korxonalarda olib borilgan o‘rganishlar tahlili, amalga oshirilgan ijobiy ishlar bilan bir qatorda xodimlar va mutaxassislarning xuquqiy savodxonligini oshirish, mehnat sharoitlarini yanada yaxshilash, ish o‘rinlarini attestatsiyadan o‘tkazish, xodimlarni tibbiy ko‘rikdan ztkazish, ularni maxsus kiyim va shaxsiy ximoya vositalari bilan ta’minlash, mehnat muhofazasi va xavfsizlik texnikasi bo‘yicha o‘z vaqtida yo‘l-yo‘riqlar berish, ishchi-xodimlarning mehnat jarayonidagi xavfsizligi, sihat-salomatligi va ish qobiliyati saqlanishini ta’minlashga qaratilgan ijtimoiy-iqtisodiy, tashkiliy, texnikaviy, sanitariya-gigiena va davolash-profilaktika tadbirlari hamda vositalari tizimini yanada samarali yo‘lga qo‘yish bo‘yicha kasaba uyushma tashkilo lari bilan ish beruvchilarning faoliyati talab darajasida emasligini ko‘rsatmoqda. Ushbu xolat, korxonalarda ish beruvchilar, kasaba uyushma qo‘mita a’zolari hamda mehnat muhofazasi bo‘yicha mutaxassislarning mehnat muhofazasi bo‘yicha malakasini oshirishga va ularning shaxsiy mas’uliyatini kuchaytirishga alohida e’tibor berishni taqozo etadi. Ish joylarida xavfli va zararli ishlab chiqarish omillari ustidan nazorat qiluvchi va ogohlantiruvchi avtomatik tizimini, shuningdek texnologik va energetik jihozlarning nosoz hollarda favqulodda o‘chirilishini ta'minlaydigan blokirovka qurilmalarini takomillashtirish. Ishlovchilarni elektr toki ta'siridan himoya etuvchi texnik vositalarining amaldagi 12.1.018-93, 12.1.019-79, 12.1.030-81, 12.1.038-82, 12.1.045-84, 12.2.007.0-75, 12.2.007.14-75 davlat standartlari hamda “Elektroqurilmalarini o‘rnatish qoidalari” talablariga asosan tadbiq etish va takomillashtirish. Bug‘, suv, gaz, kislota va boshqa kommunikasiya hamda ishlab chiqarish inshootlarini xavfsiz ekspluatasiyasini ta'minlash maqsadida saqlagich apparatlarini, himoya va ogohlantirish vositalarini amaldagi 12.2.016-81, 12.2.052-81, 12.2.063-81, 12.2.085-2002, 12.3.001-85 davlat standartlari talablariga asosan o‘rnatish. Ish jarayonida qo‘llanadigan zaharli, agressiv, tez o‘t oluvchi va yonuvchi suyuqliklarni siljiydigan va stasionar rezervuar(idish)larda saqlash, ko‘chirish, to‘ldirish va bo‘shatish bilan bog‘liq quyish va transportirovka qilish texnologik jarayonlarini amaldagi 12.1.004-91, 12.1.007-76, 12.1.01076, 12.2.022-80, 12.3.020-80, 12.4.026-76 davlat standartlari talablariga asosan mexanizasiyalash va avtomatlashtirish. Ish joylarda ish zonasi havosida zararli moddalarni hamda salbiy ta'sir etuvchi mexanik tebranishlar (shovqin, zirillash, ul'tratovush va h.k.) va nurlanishlar (ion, elektr, lazer, ul'trabinafsha nurlari va h.k.) darajasini o‘rnatilgan me'yorlarga qadar amaldagi 12.1.006-84, 12.1.012-2004, 12.1.040-83, 12.1.045-84 davlat standartlari talablariga asosan pasaytirish. Ish va xizmat ko‘rsatish zonalarida normal issiqlikka oid tizimini va mikroiqlimni ta'minlab berish maqsadida ishlab chiqarish va maishiy xonalarda isitish va shamollatish sistemalarini, issiqlik va havo niqoblarini, aspiratsiya va changgazyutuvchi qurilmalarni amaldagi 12.1.005-88, 12.2.028-84 davlat standartlari hamda QMQ 2.04.05-97 “Isitish, shamollatish va kondensirlash” qurilish me'yorlari va qoidalari talablariga asosan yangitdan qurish yoki mavjud bo‘lganlarini takomillashtirish. Ish joyi va xonalarni, ommaviy o‘tadigan yo‘lakcha hamda maydonlarda sun'iy va tabiiy yorug‘likni amaldagi QMQ 2.01.05-98 “Tabiiy va sun'iy yoritish” qurilish me'yorlari va qoidalari talablariga asosan ta'minlash. Ishchilarning xavfsizligini ta'minlash maqsadida ishlab chiqarishga oid asbob-uskunalar joylanishini amaldagi 12.3.002-75, 12.4.120-83 davlat standartlari talablariga asosan qaytadan o‘zgartirish. Mehnat muhofazasi bo‘yicha komissiya Kommisiya tarkibiga mehnatni muhofaza qilish talablarini tekshira oladigan xodimlar aniqlanadi va ular kasaba uyushmasi majlis yig‘ilishida tasdiqlanadi. Har bir komissiya a'zosiga aniq bajaradigan ishini belgilab berish kerak. Masalan, komissiya a'zolarining biriga O‘zbekiston Respublikasi Mehnat kodeksi, Mehnatni muhofaza qilish to‘g‘risidagi qonunlarga ma'muriyatning rioya qilishini tekshirish, boshqasiga texnika xavfsizligi holati va ishlab chiqarish sanitariyasini tekshirish topshiriladi. Komissiya a'zolari amaliy ish olib borishi uchun ular o‘zlariga yordamchi jalb etishi mumkin. Tajriba shuni ko‘rsatadiki, komissiya ishini to‘g‘ri tashkil qilish ularning ish rejasining tuzilishidan iboratdir. Komissiya ish rejasini tuzishi va unda asosiy ish yo‘nalishi ko‘rsatilishi lozim. Iloji boricha yillik ish rejada har bir komissiya a'zosi uchun aniq topshiriq ko‘rsatilishi zarur. Ish rejasi kasaba uyushmasi majlisida tasdiqlanadi. Quyida mehnat muhofazasi bo‘yicha komissiyaning namunali ish rejasi ko‘rsatilgan. Mehnat muhofazasi bo‘yicha komissiya asosan 3 ta guruhda tashkil qilinishi kerak: 1-guruh: O‘zbekiston Respublikasi Mehnat kodeksi va Mehnat muhofazasi to‘g‘risidagi qonun talablarining bajarilishini nazorat qiluvchi; 2-guruh: Texnika xavfsizligi holati va ish joyidagi sanitariya holatini nazorat qiluvchi; 3-guruh: Mehnat muhofazasi bo‘yicha bitim bajarilishini va ishlab chiqarishdagi baxtsiz hodisalarning to‘g‘ri tekshirilishini nazorat qiluvchi. Mehnatni muhofaza qilish bo'yicha chora-tadbirlar rejasini ishlab chiqish xodimlarning vazifalarni bajarish vaqtida xavfsizlik bilan ta'minlanishi kafolatidir. Bunday rejalashtirish mehnat sharoitlarini yaxshilash uchun mo'ljallangan mablag‘lardan samarali foydalanishga asoslanadi. Reja ko‘zda tutilgan aniq chora-tadbirlar shaklini oladi . Shu bilan birga, belgilangan maqsadlarni amalga oshirish uchun vositalar ko'rsatiladi va ijrochilar tayinlanadi. Ishlab chiqarish xarajatlarining hajmidan kelib chiqqan holda, ish beruvchi ishlab chiqarishdagi xavfni kamaytirishga yordam beradigan bunday faoliyatni moliyalashtirish uchun ularning kamida 0,2 foizini ajratish majburiyatini oladi. Mehnat sharoitlarini yaxshilash va xavfsizlikni ta'minlash bo'yicha choralar ko'rish xarajatlari ish beruvchi tomonidan qoplanadi, bu mas'uliyat xodimlarga yuklanmaydi. Moliyaviy xarajatlar, shuningdek, mahalliy byudjetlar, byudjetdan tashqari manbalar yoki jarima sifatida olingan mablag‘lar hisobidan qoplanadi. Mehnat sharoitlarini yaxshilash va mehnatni muhofaza qilish bo'yicha yaratilgan chora-tadbirlarni moliyalashtirish Mehnat kodeksi normalari bilan belgilanadi. Maksimal miqdor amalga oshirish uchun ajratilishi kerak bo'lgan xarajatlar qonun hujjatlarida belgilanmagan. Minimal miqdor to'g'risidagi nizom yuqorida ko'rsatilgan - bu ishlab chiqarish xarajatlarining kamida 0,2% ni tashkil qiladi.Hisoblash rejalashtirilgan chora-tadbirlar majmui asosida har bir korxona uchun alohida amalga oshiriladi. Yuqoridagi moliyalashtirish manbalaridan tashqari ular boshqa tashkilotlar, jismoniy shaxslarning ixtiyoriy badallari ham bo‘lishi mumkin.
Download 211.09 Kb. Share with your friends:
|