O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA’LIM FAN VA INOVATSIYALAR VAZIRLIGI ISLOM KARIMOV NOMIDAGI TOSHKENT DAVLAT TEXNIKA UNIVERSITETI OLMALIQ FILIALI
MUSTAQIL ISHI
Mavzu: Inson mashina tizimida faoliyatning bosqichlari.
Guruh: 3 gs-21-FQB
Bajardi: Mosirov L.
Tekshirdi: Mirzaxmatova S.S.
Olmaliq- 2024
REJA: Kirish. Inson-mashina tizimlarining sifat ko‘rsatkichlari.
Boshqaruv tizimlarini tahlil qilish va loyihalashning asosiy tushunchalari.
Tizimli - lingvistik kontseptsiya(TLK)
Xulosa. Foydalangan adabiyotlari.
Kirish. Tizim deganda tizimlarning umumiy nazariyasida (tizimolashtirish) yagona muammoni hal qilish uchun mo‘ljallangan, o‘zaro bog’liq va o‘zaro ta’sir qiluvchi elementlar majmuasi tushuniladi. Insonning tizimdagi ishtiroki darajasiga ko‘ra tizimlarni turli mezonlarga ko‘ra tasniflash mumkin. Shu nuqtai nazardan avtomatik, avtomatlashtirilgan va avtomatik bo‘lmagan tizimlarga ajratish mumkin. Avtomatik tizimning ishlashi inson aralashuvisiz amalga oshiriladi. Avtomatik bo‘lmagan tizimda ish texnik qurilmalardan foydalanmasdan shaxs tomonidan amalga oshiriladi. Avtomatlashtirilgan tizim ishida odam ham, texnik qurilmalar ham ishtirok etadi. Avtomatlashtirilgan tizim «inson - mashina» tizimi deb ataladi.
Amalda inson-mashina tizimlarining har xil turlari qo‘llaniladi. Quyidagi to‘rtta guruh xususiyatlar ularni tasniflash uchun asos bo‘lib xizmat qilishi mumkin: -tizimning maqsadi
-inson aloqasining xususiyatlari,
-mashina rusumlarining turi va tuzilishi,
-tizim komponentlari o‘rtasidagi o‘zaro ta’sir turi.
Tizimning mo‘ljallangan maqsadi uning ko‘pgina xususiyatlariga hal qiluvchi ta’sir ko‘rsatadi va shuning uchun boshlang’ich xususiyatdir.
Maqsadga ko‘ra, tizimlarning quyidagi sinflarini ajratish mumkin:
menejerlar, bunda shaxsning asosiy vazifasi mashinani boshqarish;
xizmat ko‘rsatish, bunda odam mashina tizimining holatini nazorat qiladi, nosozliklarni qidiradi, sozlash, ta’mirlash va hokazolarni amalga oshiradi;
ta’lim, ya’ni insonda muayyan ko‘nikmalarni rivojlantirish;
ma’lumot beruvchi, shaxs uchun zarur bo‘lgan ma’lumotlarni qidirish, to‘plash qayita ishlayi olish;
tadqiqot, muayyan hodisalarni tahlil qilishda, yangi ma’lumotlarni qidirishda, yangi vazifalarda qo‘llash.