Ehtimolzichlikda, katalizatorzarrachalariorasidagibo‘shliq, hisobgaolinmaydi (Vc)
ρextimol = m\(Vn + Vm)
bu yerda Vn-katalizator zarrachasidagi go‘vaklar hajmi, Vm- katalizator hajmi,sm³ Vc -donachalar (katalizator) orasidagi boʻsh hajmi, sm³.
Haqiqiy zichlik-zichlashtirilgan moddani hajmi birligidagi massadir.
Chin va ehtimol zichlikni toppish
α = katalizator g‘ovakligi
Chin zichlik – qattiq material hajmining g‘ovaklar hajmini hisobga olinmagandagi massaning xususiy zichligi.
Piknometr bilan zichlikni o‘lchash – bunda benzol, etil spirti, suv va boshqa erituvchilardan foydalaniladi. Benzol solingan piknometr termostatda ma’lum vaqt ushlab turiladi, so‘ngra uni tarozida tortiladi (benzol bilan va benzolsiz). So‘ngra ma’lum og‘irlikdagi katalizatorni piknometrga solinib, benzol belgilangan yergacha solinadi va 80-90 0 C da qaynatiladi. (benzol T qay = 84,1 0 S). Bu vaqtda katalizator g‘ovagidagi havo chiqib ketadi, o‘z vaqtida uni o‘rnini benzol egallaydi. So‘ngra yana benzolni belgigacha solinib, uni yana termostatga qo‘yiladi va tortiladi (og‘irligi o‘lchanadi). Katalizatorning chin (sof) zichligi quyidagicha hisoblanadi.
A- piknometrning benzol bilan massasi, g.
V – piknometrning katalizator bilan benzolning birgalikdagi massasi, g.
0,879 – benzolning 20 oC dagi zichligi g/sm3.
αkat– katalizator massasi, g.
Ehtimol zichlik – qattiq material hajmini, g‘ovaklar hajmini birgalikda
hisobga olgandagi massa birligi. Pribor yordamida o‘lchanadi (simobli
porometr).
Umumiy g‘ovaklikni, katalizatorga (materialga) suvni yuttirish bilan ham topsa bo‘ladi (W,%)
αkat va α1kat – tekshirilayotgan namunaning, avvalgi va suv bilanto‘yingandagi massasi, g. Katalizator g‘ovaklar hajmini, ya’ni katalizator ichki g‘ovaklarining solishtirma hajmini (V sol ) topish uchun zarrachalarning umumiy g‘ovaklarhajmini – (V g‘ov ) shu katalizator zarrachalari massasiga bo‘lish kerak (m kat ),unda quyidagi ifoda hosil bo‘ladi.
Brunouer – Emmet – Teller (BET) orqali solishtirma yuzani hisoblash.
A – normal sharoitda o‘lchangandagi adsorbatning massasi yoki hajmi,g yoki ml.
V m – normal sharoitda monomolekulyar qavat hosil bo‘lishidagi
adsorbatning massasi yoki hajmini izlanayotgan qiymati, g yoki ml.
R – adsorbirlangan moddaning miqdorini o‘lchanayotgan vaqtidagi
bosim, mm, sim.ust.
R 3 – to‘yingan bug‘ bosimi. mm.sim.ust.
S – BET konstantasi.
Shunday qilib katalizator yuzasi – S
hajmi uchun
M – adsorbatning molekulyar og‘irligi, g, N – Avagadro soni, 6,02.1023
mol -1 , Sm- adsorbat molekulasining ko‘ndalang kesim yuzasi, Vm-
adsorbatning 1g qattiq jismdagi monoqavatining miqdori, g.
Umumiy yoki proton kislotalilik darajasi, (K)
T – ishqor titri, g/ml.
V 1 – ishlatilgan ishqor hajmi, ml.
V 2 – titrlash uchun olingan eritma hajmi, ml.
V 3 – katalizatli eritmani hajmi, ml.
m k – katalizator miqdori,g.
G‘ovaklikni hisoblash – α
V n – ichki g‘ovaklar hajmi
V n – zarracha namunalarining hajmi.
|
g‘ovakning o‘rtacha radiusi.
|
Share with your friends: |