SİNDİRİm sistemi hastaliklari


Nörolojik disfajiler: Kuduz, Botilismus, Listeriosis, Tetanos, CCN, Beyin apse ve neoplazmalar, bazisserebri sendromudur



Download 0.97 Mb.
Page2/19
Date06.08.2017
Size0.97 Mb.
#27878
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   19

Nörolojik disfajiler: Kuduz, Botilismus, Listeriosis, Tetanos, CCN, Beyin apse ve neoplazmalar, bazisserebri sendromudur.



PİTYALİZM: (Hipersalivasyon). Hayvanda salya miktarının artışıdır. Oluşum mekanizması; aşırı salya oluşumu veya normal miktarda oluşmuş salyanın yutulamamasıdır (pseudopityalizm). Pityalizm orafarengiyal mukozanın mekanik veya kimyasal irritasyonu ve MSS’nin alınan kimyasal maddeler veya ilaçlar aracılığıyla stimulasyonu veya depresyonu sonucu salya artışı meydana gelir.

Salya ruminantlarda önemli enzimleri içerir. Yemlerin yumuşamasını ve kolayca yutularak rumene geçişini sağlar. Salya, parotis, mandibuler, submandibular ve zigamaticus bezlerinden salgılanır. Sempatik ve parasempatik sinirler tarafından innerve edilir. Seröz yapıdaki salya; nişasta sindirimi için gerekli pityalin (a-amilaz) içerir. Muköz yapıdaki salya kayganlaştırıcı özelliği vardır. Salya bol miktarda HCO3 ve elektrolit içerir ve metabolik tamponda görev alır. Ayrıca yapısında bulunan musin rumende gaz üretimini engelleyerek timpani oluşumunu önler.


PSEUDOPİTYALİZM: Disfajide, yani hayvanın yemi yutamadığı ve yutma güçlüğü bulunduğu hallerde görülen salya artışıdır. Bukkal, oral ve farengiyal lezyonlar salya akışını uyardığı gibi, yutma esnasında ağrıya neden olduklarından pityalizmle pseudopityalizmi klinik olarak ayırtmak güçtür. Her ikisinde de lezyonun ağız ve farenkse yerleştiğini gösterir.

Kedi ve Köpeklerde Pityalizm ile Pseudopityalizmin nedenleri:

Fizyolojik: Kokuşmuş gıdalar, hipertermi, kedilerde mırlama

Toksik/irritan maddeler: Zehirler (kostikler, metaldehitler, organik fosfatlar, kreosol, ivermectin), bitkiler (mantarlar, ısırgan otu, philodestron), İnsekt/örümcek ısırmaları, kara kaplumbağası sekresyonları,

Medikasyonlar: Antibiyotikler (trimethroprim/sulfadiazine, cephalaxin), anthelmintikler (piperazin, levamizol, bunamide) ve dezenfektanlar,

Orofarengeyal hastalıklar: Yangısal lezyonlar, neoplazi ve yabancı cisimler

Salya bezi hastalıkları: Parotis bezi hiperplazisi, Mandibuler bez hastalıkları,



Enfeksiyöz hastalıklar: Kuduz, Yalancı Kuduz, Botilismus, Tetanos

Pseudopityalizmin nedenleri: Ağız ve dudak yapısal ve innervasyon bozuklukları, yutma bozuklukları, Trigeminal nöritis,

Diğer nedenler: Bulantıya neden olan bozukluklar, Hipoparatroidizm, Kedilerde portosistemik şantlar, gastroösefagal myomlar,
Ruminantlarda Pityalismusun nedenleri:

Yapısal Bozukluklar


Ağzın (dudak, diş, damak, çene) yapısal bozuklukları,

Yarık dudak, brahiognati, prognatie gibi anomaliler,

Ağız, farenks ve GİS morfolojik bozuklukları,

Stomatitise neden olan Şap, Sığır vebası, Veziküler Stomatitis, VD-MD, CGB, Dana Difterisi, Aktinomikozis, Aktinobasillozis gibi viral veya bakteriler hastalıklar,

Ağız bölgesine batan yabancı cisimler (odun parçası,saman, kılçık, çivi),

Farengitis ve ösefagitis, GİS yangı ve obstrüksiyonları,

Ösefagus spazmı ve obstrüksiyonu ve divertikulumu,

Omasum ve abomasum konstipasyonları ve ruminal bozukluklar sayılabilir.



Metabolik Bozukluklar: Karaciğer bozukluğu, üremiler, kan amonyak ve diğer nitrojen artıkları artması,

Nörolojik Bozukluklar: MSS bozukluklarına neden olan; Kuduz, Yalancı Kuduz, Botilismus, Listeriozis gibi hastalıklar, buzağı ve kuzularda hidrocephalus anomalileri, V, VII, IX. çift sinirlerin hasarları ve nöropatiler; yutma güçlüğüne yol açar ve tükürük salgısını stimüle eden sinirleri uyararak salya artışına neden olurlar.

İlaç ve toksin alımı: Ar, Pb, Hg, Cu, I, organik fosforlar, parasempatik yolla salya sekresyonunu artırırlar. Bozuk gıdalar ve silajın alınması,

Semptomlar: Ağızda aşırı salya artışı dikkati çeker. Hayvanın ağzı sürekli köpürür. Yem ve su alımı azalır. Dehidrasyon gelişir ve asit-baz dengesi değişir.

Teşhis: Klinik muayene, biyopsi materyali, oral radyografi ve endoskopi ile konur. Hemogram, idrar analizleri, biyokimyasal profil, kan amonyak seviyesi belirlenir.

Tedavi: Sebebe yönelik tedavi yapılmalıdır. Salyayı azaltmak için Atropin sülfat 0.1-1 mg/kg dozda günde 3 kez uygulanır. Ağızda yabancı cisim varsa uzaklaştırılır. Antiseptikler (% 0.1’lik Rivanol, % 3’lük Asit Borik, % 1’lik Oksijenli Su, % 0.1’lik KMNO4) kullanılır. Nekrotik dokular (gliserin iode, % 2’lik CuSO4, % 4’lük ZnO) ile yıkanarak uzaklaştırılır. Antibiyotikli pomatlar sürülür. Dehidrasyon varsa laktatlı ringer solüsyonu verilir.
KUSMA
Midedeki gıda ve sıvının ağız ve nazofarenks yoluyla dışarı atılmasıdır. Koordine edilmiş merkezi kökenli olan kusma; başlangıçta korku, endişe, huzursuzluk, dudak yalama, pityalizm ve tekrarlayan yutma hareketi, mide bulantısı, böğürme, ve başın aşağı eğilmesi ile karakterizedir. Karın kaslarının kontraksiyonu ve kusma sonucu derin bir nefes alınır. Bu semptom regürgitasyon ve expektorasyondan ayrı bir özellik taşır. Kusma en yaygın köpeklerde daha az olarak da kedilerde görülür. At, sığır, koyun ve keçilerde pek sık görülmez.

Kusma içeriğinin niteliği


- İçerikte sindirilmiş gıdaların bulunması, gıdanın mide içinde kaldığı ve midenin sekretorik aktivitelerinin bir göstergesidir.

- Safra bulunması, duedonal reflux dolayısıyla duedonal veya periduedonal irritasyon veya peritonise işarettir.

- Kan görülmesi, genelde ağız boşluğu, farenks, ösefagus, mide-duodenum ve sinüsler kanamanın kaynağını oluşturur. Kan mideye diğer organlardan gelmiş ise pıhtılaşır ve mide asidik pH’sıyla rengi koyulaşır. Kan kusmukta kahve telvesi görünümündedir. Sinüs, farenks ve ağız boşluğundan kaynaklanan kanmalar açık renkli ve köpüklüdür.

Projektil kusma: Genellikle beyin hastalıkları (akut ensefalitis v.b.) kafatası ve hipotalamus travmaları, piloris spazmı ve tıkanıklıkları gibi durumlarında projektil kusma görülür.

Kusmanın nedenleri:

Gıdasal duyarlılık: idiosinkrazi, intolerans, alerji,

GİS yangısal bozukluklar: Farengitis, gastritis, ince ve kalın barsak yangıları, enfeksiyöz enteritisler (viral, bakteriyel, fungal), hemorajik gastroenteritis, gastrointestinal neoplaziler, gastrik polipler, gastroduedonal ülserler, lenfangiektaziler,

Gİ obstrüksiyonlar: yabancı cisimler, pylorik hipertrofi, mural kalınlaşmalar (neoplazi, granülomlar, daralmalar), ekstraluminal kompenzasyon (kitleler, yapışmalar), gastrik boşalmada gecikme, ileus, konstipasyonlar,

Gİ işemik bozukluklar: İnvaginasyon, strangulasyon, infarksiyon, torsiyon,

Diğer abdominal organ bozuklukları: Hepatobilier yangı, hepatik neoplazi, safra kanalı obstrüksiyonu, kolelitiazis, portosistemik şantlar, pankreatitis, pankreatik adenokarsinom, böbrek yetmezliği, peritonis, metritis, pyometra,

Sistemik hastalıklar: Üremi, hepatik yetmezlik, sepsis ve toksemiler, konjestif kalp yetmezliği, metastazik neoplaziler, asidozis, elektrolit dengesizlikleri, hipokalemi, hipo- hiperkalsemi,

Parazitismus: Askarit, kalp kurtları (kedilerde),

Endokrin hastalıklar: Dysautomia, myostenik ganglionitis, MSS tümör ve travmaları, meningitis, ensefalitis, hidrosephalus, vestibuler bozukluklar, visseral epilepsi,

İlaçlar, Zehirler, Kimyasal ajanlar: Apomorfin, Thiacetarsamide, Kemoterapotikler, Narkotikler, Xylazine, Dijitaller, Antienflamatuarlar, İnsektisidler, Bakır sülfat, Pb, Etilen glikol, Mikotoksinler, bitkiler,

Diğer nedenler: Artherosklerozis, Anafilaksi, Diüretikler, Malformasyonlar, Isı vurması, Gebelik, Ağrı, Korku ve diğer psikolojik durumlar,
REGÜRGİTASYON

Kusmayı hazırlayan semptomlar görülmeden ösefagustaki sıvı ve gıdanın ağız yada nasofarenks aracılığıyla atılmasıdır. Ruminantlarda fizyolojik bir olaydır. Kusmaya göre daha kısa süreli, ani ve pasif bir harekettir. Kranial ösefagal problemler tipik olarak hemen oluşan regürgitasyonla karakterize olurken, aşağı servikal veya intratorasik bölgeleri ilgilendiren ösefagal problemler gıda alımından saatler sonra oluşan regürgitasyonla karakterizedir. Regürgitasyona neden olan başlıca bozukluklar, anormal ösefagal motilite, ösefagal dilatasyon ve obstrüksiyonlardır. Regürgitasyonla çıkarılan ve kıvamı sıvıdan katıya değişebilen ösefagal içerikte asit koku yoktur ve pH’sı >6 dır.



Nedenler


Download 0.97 Mb.

Share with your friends:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   19




The database is protected by copyright ©ininet.org 2024
send message

    Main page